«…Τέτοια πολιτική συνείδηση είχαν, (οι αρχαίοι Αθηναίοι) ώστε αγωνίζονταν μεταξύ τους όχι ποιος θα επικρατήσει εξοντώνοντας τους άλλους για να εξουσιάζουν κατόπιν τους υπόλοιπους πολίτες, αλλά για το ποιος θα προσφέρει πρώτος τις υπηρεσίες του στην πόλη»¹

IΣOKPATHΣ: Πανηγυρικός (79)

«…Τέτοια πολιτική συνείδηση είχαν, (οι αρχαίοι Αθηναίοι) ώστε αγωνίζονταν μεταξύ τους όχι ποιος θα επικρατήσει εξοντώνοντας τους άλλους για να εξουσιάζουν κατόπιν τους υπόλοιπους πολίτες, αλλά για το ποιος θα προσφέρει πρώτος τις υπηρεσίες του στην πόλη»¹

IΣOKPATHΣ: Πανηγυρικός (79)

Ένας μήνας σχεδόν μετά τις εκλογές είναι ικανός χρόνος για μια αποτίμηση των αποτελεσμάτων «εν ψυχρώ».

Σε κάποιους δήμους το τελικό αποτέλεσμα ταυτίστηκε με τις αντικειμενικές εκτιμήσεις ή τη διάχυτη επιθυμία του εκλογικού σώματος.

Σε άλλους δήμους όμως η εκλογική προτίμηση ήταν αποτέλεσμα συγκυριών, «υπόγειων ρευμάτων», ραδιουργιών, συναλλαγών, διαπλοκών ή επιλογών με προσωπικά κριτήρια.

Στη δεύτερη περίπτωση, ασχέτως αρέσκειας ή απαρέσκειας του αποτελέσματος, η επιλογή ήταν προϊόν υφαρπαγής της λαϊκής ψήφου, με την συναίνεση, την αδιαφορία ή τη συνενοχή των ψηφοφόρων.

Τα ψεύδη, οι συκοφαντίες, οι απατηλές υποσχέσεις, οι μικροεκβιασμοί, ακόμα και ψυχολογικού, ιδεολογικού ή συναισθηματικού περιεχομένου, χρησιμοποιήθηκαν ως συνήθεις πρακτικές, στο παρασκήνιο βεβαίως.

Απίστευτο κι όμως αληθινό

Η ανάπτυξη των κομματικών μηχανισμών στο προσκήνιο ή υπογείως ήταν εμφανής ή αποκαλυπτική. Φανταστείτε πως υποψήφιος Δήμαρχος εδέχθη τηλεφώνημα από γραφείο βουλευτή που τον παρότρυνε να ψηφίσει τον… αντίπαλό του δημοτικό συνδυασμό! Μοιάζει γι’ ανέκδοτο, αλλά είναι αληθινό.

Κι αν αυτά μοιάζουν συνηθισμένα μεταξύ αντιπάλων συνδυασμών, οι αντιπαλότητες και ο ανταγωνισμός μεταξύ συνυποψηφίων του αυτού συνδυασμού, έφτασε σε σημείο παροξυσμού. Άγριες καταστάσεις «τα συντροφικά μαχαιρώματα».

Όλες αυτές οι ουκ ολίγες περιπτώσεις είχαν αντικείμενο δράσης την υφαρπαγή της ψήφου του «κυρίαρχου» λαού.

Κι αλλού, ο Λαός με τη συλλογική του κρίση, δεν υπέκυψε και δεν ενέδωσε, κάνοντας ορθή κρίση μεταξύ των υποψηφίων και χρήση της εξουσιαστικής δύναμης, που αποκτά με την ψήφο του, αυτή τη μοναδική στιγμή κάθε τέσσερα χρόνια.

Αλλού πάλι υπέκυψε στις πιέσεις, στις ραδιουργίες στις δολοπλοκίες και επέτρεψε την υφαρπαγή της ψήφου του, «χωρίς περίσκεψη και χωρίς αιδώ»!

Άβουλη μάζα

Είχα γράψει προεκλογικά: «Στις εκλογές κρίνεται πρωτίστως ο λαός». Και κρίνεται κυρίως από τον ίδιον. Αλλά μετανοεί ματαίως, όταν το πράττει, διότι, ως γνωστόν, «Ουδέν λάθος αναγνωρίζεται μετά την απομάκρυνση εκ της κάλπης»!…

Κι έτσι ο «κυρίαρχος» λαός μένει κατ’ επίφαση «κυρίαρχος»! Μετατρέπεται στην πράξη, η μερίδα εκείνη του εκλογικού σώματος, σε αγόμενη και φερόμενη άβουλη μάζα.

Το κακό αγαπητοί μου αναγνώστες είναι ότι τη σκληρή αλήθεια που αποτυπώνουν αυτές οι γραμμές δεν θα τις αναγνώσουν οι αποδέκτες τους, γιατί απλούστατα, δεν διαβάζουν. Εσείς που διαβάζετε, δεν ανήκετε σ’ αυτή τη θλιβερή κατηγορία.

Θα μπορούσε να γραφτεί ένα βιβλίο γ’ αυτές τις εκλογές, όπως και για όλες τις εκλογές, που ν’ απαριθμεί κανείς ιδιαίτερες περιπτώσεις, χαρακτηριστικά περιστατικά, ανθρώπινους χαρακτήρες υποψηφίων και ψηφοφόρων.

Κριτήρια ψήφου

Ας περιοριστούμε όμως στις αδρές γραμμές.

Ένα μέρος του εκλογικού σώματος προσήλθε στις κάλπες με επίγνωση ότι είχαμε τοπικές εκλογές. Άρα οι υποδείξεις των κομμάτων το άφηναν έως παντελώς αδιάφορο. Έκανε επιλογές, καλές ή κακές, μετά από μελέτη και γνώση, αρχών και προγραμμάτων, και βεβαίως ανθρώπων με βάση κατά κύριο λόγο, αξιοκρατικά κριτήρια. Αυτή η κατηγορία είναι μικρότερη. Είναι οι αριστείς της δημοκρατίας.

Ένα άλλο μέρος, υποκείμενο στο «σύνδρομο του super market» (S.M.)- διαλέγουμε πριν από σας για σας- ακολούθησε χωρίς να κουράσει καθόλου το μυαλό του, τις οδηγίες του κόμματός του και στη χειρότερη μορφή, τις οδηγίες των «κομματαρχών» ή των αναιδημόνως «ειδημόνων», υποτίθεται.

Τρίτη κατηγορία είναι η «ποδοσφαιρική». Εκείνο το κομμάτι δηλαδή που ακολουθεί την «ομάδα» του, που πρέπει να νικήσει, όσο κακά κι αν παίζει. Στο τέλος πανηγυρίζει για τα γκολ που έβαλε με την εύνοια του διαιτητή, την ατυχία ή απρονοησία, και τα αυτογκόλ του αντιπάλου ή το «χεράκι» που έβαλε κάποιος. Δεν έχει σημασία αν το παιχνίδι δεν ήταν τίμιο, αν η νίκη δεν κατακτήθηκε επάξια, η «ομάδα» πάντως κέρδισε! Tα λάφυρα της εξουσίας θα μοιραστούν...

Η δεύτερη και τρίτη κατηγορία είναι η πολυπληθέστερη. Οι επιλογές των προσώπων εδώ γίνονται με κριτήρια κάθε άλλο παρά αξιοκρατικά. Αυτές οι κατηγορίες δεν διαβάζουν βιογραφικά. Δεν προσμετρούν τη δράση και την προσφορά ενός εκάστου. Τις ικανότητες και το ήθος. Εδώ υπολογίζεται η κομματικότητα, η ιδεολογική (;) καθαρότητα (!), οι προσωπικές σχέσεις και διαπλοκές, οι φιλικές υποδείξεις, η προβεβλημένη ιδιότητα του «γυαλιού» (T.V.), ή του γηπέδου και της πίστας κι ότι μπορεί να φανταστεί ο ανθρώπινος νους και όχι πάντως ο δικό μου.

Μια τέταρτη, συρρικνούμενη κατηγορία είναι των ιδεολόγων. Διαφέρουν από τους «κομματικούς» γιατί οι επιλογές τους ανάγονται σε υψηλότερες σφαίρες πραγματικές ή εικονικές (αναφέρομαι πάντα στις τοπικές εκλογές). Είναι μια σεβαστή κατηγορία παραπλήσια της πρώτης. Υπάρχουν ακόμα κάποιες υποκατηγορίες, συμφερόντων, εξαρτήσεων κλπ. οι οποίες είναι κατανοητές και δεν αξίζει να μας απασχολήσουν. Τέλος υπάρχει η μεγάλη μάζα των αδιάφορων, των μη μετεχόντων στα κοινά, εκείνων που απαξιώνουν την πολιτική και την ταυτίζουν με απαξιωμένους πολιτικούς, καθώς κι εκείνων που αφήνουν τους άλλους ν’ αποφασίσουν γι’ αυτούς. Είναι αυτοί που δεν προσέρχονται καν στις κάλπες. Ένα ποσοστό «ενοικούντων στην πόλη», εποίκων κατ’ ουσίαν και όχι πολιτών, καθόλου ευκαταφρόνητο, αφού σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπέρασε το 40% και πλησίασε το 50%. Οι «διαχειριστές της εξουσίας» όμως, δεν συγκοινούνται ούτε από τις αποχές, ούτε από τους υποκείμενους στα σύνδρομα του S.M και του ποδοσφαίρου. Αρκεί που η επίφαση της δημοκρατίας, τα εξωτερικά της στοιχεία, «λειτουργούν άψογα»! Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, η αποχή είναι της τάξεως του 50%. Μαζί μ’ εκείνους που δεν είναι καν εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους, φθάνουν το 70% αυτών που έχουν δικαίωμα ψήφου. Άρα ψηφίζει το 30% των κατ’ όνομα «πολιτών», και απ’ αυτό, το μισό συν κάτι, δηλαδή το 16% των αμερικανών «πολιτών» εκλέγει τον Πρόεδρο τους και πλανητάρχη!

Θαυμάστε «δημοκρατία» την οποία αντιγράφουμε! «Δημοκρατία» την οποία θέλουν να επιβάλουν. Ακόμα κι αυτό το 30% ή το 60%, αν θέλετε, κατευθύνεται από τα ΜΜΕ – Μέσα Μαζικού Επηρεασμού της κοινής γνώμης- τα οποία κατέχονται από οικονομικά διαπλεκόμενα ή άλληλοεξαρτώμενα συμφέροντα.

Αν αυτό δεν είναι απάτη της δημοκρατίας (δυτικού τύπου) τότε τι είναι απάτη;

Εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ ΙΣ. Άπαντα τ. 3ος σελ. 68

«Ούτω δε πολιτικώς είχον ώστε και τας στάσεις εποιούντο προς αλλήλους, ουχ οπότεροι τους ετέρους απολέσαντες των λοιπών άρξουσιν, αλλ’ οπότεροι φθήσονται την πόλιν αγαθόν τι ποιήσαντες».