Σφακιά, τ’ αψήλου και του θρύλου τόποι αμέρωτοι

Φωνή Θεού και χνάρι Του είστε τάχα;

Αγνάντιο μεσ’ στα σύννεφα σαν πύργοι αφανέρωτοι

Καμπίσιων ζήλεια στέκετε απόμερα, μονάχα

Ιστόρημα και μάθημα, της Λευτεριάς στεφάνι

Απ’ τους αρχαίους Δωριείς ως τον Δασκαλογιάννη

Αφορμή γι’ αυτή την ψυχοσωτήρια απόδρασή μου από την πολιτική μιζέρια μας στάθηκε η συγκινητική θεατρική παράσταση «Δροσουλίτες», που παρουσίασαν στις 10 Ιουλίου τα παιδιά του ΠΙΚΠΑ Βούλας. Ποιοί ήταν όμως οι Δροσουλίτες, ή μάλλον ποιοί είναι;

Βρισκόμαστε στην επαναστατημένη Ελλάδα του 1821. Ο ξεσηκωμός του Γένους συγκλόνισε πολλούς Έλληνες της Διασποράς. Ένας από αυτούς ήταν και ο πλούσιος Ηπειρώτης έμπορος Χατζημιχάλης Νταλιάνης. Ο φλογερός αυτός πατριώτης  γεννήθηκε στο Δελβινάκι της επαρχίας Πωγωνίου στα 1775. Το ξέσπασμα της Εθνεγερσίας τον βρήκε στην Ιταλία όπου είχε σπουδάσει και διατηρούσε μεγάλο εμπορικό οίκο. Συγκέντρωσε αμέσως χρήματα και όπλα ξεκινώντας τον αγώνα του από την Πελοπόννησο όπου με το σώμα ιππικού που είχε συγκροτήσει, πολέμησε σε πολλές μάχες. Στα 1826 τον βρίσκουμε στον Λίβανο επικεφαλής 800 εθελοντών, ύστερα από πρόσκληση του εμίρη Μπεκίρ, που είχε επαναστατήσει κατά του Σουλτάνου. Η εξέγερση απέτυχε κι ο Νταλιάνης επιστρέφει στην Ελλάδα, όπου τον Μάρτη του 1826 απελευθερώνει με τους εθελοντές του τον Γάλλο στρατηγό Φαβιέρο που είχε περικυκλωθεί στην Κάρυστο από τους Τούρκους. Στα επόμενα δύο χρόνια πολέμησε κατά των αιγυπτιακών στρατευμάτων του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο, αλλά και στο πλευρό του Καραϊσκάκη στην Στερεά.

1828. Ο ακατάβλητος Νταλιάνης έχει τιμηθεί με τον βαθμό του στρατηγού και η ελληνική κυβέρνηση τον στέλνει σε βοήθεια των επαναστατημένων Κρητών. Έχει πατήσει τα πενηντατρία του χρόνια, αλλά όπως λέμε σήμερα, «δεν χαμπαριάζει». Παίρνει μαζί του μόνο τους 385 Ηπειρώτες συμπολεμιστές του που τον ακολουθούν πιστά από την αρχή της Επανάστασης. Αποβιβάζεται στην παραλία της Παλαιόχωρας των Σφακίων και καταλαμβάνει το ενετικής κατασκευής κάστρο Φραγκοκάστελο, με σκοπό να το χρησιμοποιήσει ως ορμητήριό του. Όμως δεν πρόλαβε να πραγματοποιήσει τα σχέδιά του. 8.000 Τούρκοι, έχοντας μαζί τους και κανόνια, κύκλωσαν το Φραγκοκάστελο στις 5 Ιουνίου του 1828 και μετά από λυσσώδη, τριήμερη μάχη εξόντωσαν μέχρις ενός τους υπερασπιστές του και πέταξαν τα σώματά τους σε μιά κοντινή παραθαλάσσια σπηλιά, όπου σύμφωνα με μαρτυρίες ντόπιων και επισκεπτών ακόμα κείτονται εκεί αφημένα τα οστά των αγωνιστών, επειδή κατά την χιλιοειπωμένη από επίσημα χείλη άποψη ...«δεν γνωρίζουμε αν πρόκειται για τους μαχητές του Νταλιάνη ή για Τούρκούς»! Όμως οι Τούρκοι ήταν οι νικητές εκείνης της μάχης και δεν θα πέταγαν άταφα τα πτώματα των στρατιωτών τους.

Κι εδώ η Ιστορία παραμερίζει και δίνει τόπο στον θρύλο. Από τον επόμενο χρόνο και κάθε χρόνο, στις ημερομηνίες της μάχης, αξημέρωτα με το λυκαυγές, μια μακρά σειρά ανθρωπόσχημων σκιών φαίνεται ν’ ανηφορίζει από το μοναστήρι  του Αγ. Χαραλάμπους προς το Φραγκοκάστελο. Το φαινόμενο έχει παρατηρηθεί από χιλιάδες ντόπιους και επισκέπτες, -Έλληνες και ξένους- και η λαϊκή παράδοση ονόμασε αυτές τις σκιές Δροσουλίτες ή Δροσίτες, επειδή εμφανίζονται την ώρα της πρωϊνής δροσιάς. Η επικρατέστερη εκδοχή μεταξύ των Ελλήνων και ξένων φυσικών επιστημόνων που παρακολούθησαν και προσπάθησαν να εξηγήσουν το φαινόμενο, είναι ότι πρόκειται για αντικατοπτρισμό άσκησης στρατιωτικού τμήματος στην έρημο της Λιβύης. Όμως οι Λίβυοι στρατιώτες γυμνάζονται όλο τον χρόνο κι όχι μόνο κάθε 5,6 και 7 του Ιούνη, την ίδια πάντοτε ώρα του λυκαυγούς. Η πορεία των φασματικών πολεμιστών έχει χρονομετρηθεί, τόσο από τους εκπροσώπους της «ορθόδοξης» φυσικής, όσο και από εκείνους της μεταφυσικής κι εδώ είναι το μόνο σημείο που συμφωνούν μεταξύ τους. Το φαινόμενο διαρκεί από 9 έως 12 λεπτά περίπου, κάθε φορά.

Οι ερευνητές των παραψυχολογικών φαινομένων υποστηρίζουν ότι η περίπτωση των Δροσουλιτών εμπίπτει στα επιψυχίδια φαινόμενα που εξετάζει η ψυχο-φυσιολογική ψυχομετρία. Κατ’ αυτούς ο άνθρωπος που βρίσκεται σε ακραία ψυχική διέγερση, εγγράφει ηλεκτρομαγνητικά –και διαχρονικά- στο περιβάλλον στοιχεία της μνήμης του, ειδικότερα σε περιπτώσεις βίαιου θανάτου. Ακόμα και διακεκριμμένοι εκπρόσωποι της επιστήμης των πέντε αισθήσεων υποστηρίζουν ότι υπάρχουν φαινόμενα που δεν μπορούν να συλληφθούν και αναλυθούν επαρκώς από τις αισθήσεις και την λογική μας.

Πέρα όμως από την επίσημη Φυσική και την Μεταφυσική υπάρχει κι άλλος δρόμος για να κατανοήσουμε τους Δροσουλίτες. Δείτε το κι έτσι: Φερμένοι από άλλο ελληνικό τόπο, Χριστιανοί εθελοντές πολεμιστές, θυσιάζονται μαχόμενοι για τη λευτεριά των Κρητών αδελφών τους. Τα σώματά τους πετάχτηκαν από τους Τουρκους σε μιά σπηλιά, άταφα, χωρίς το ορθόδοξο επικήδειο τελετουργικό, άκλαυτα, χωρίς ποτέ ένα χέρι να ρίξει πάνωθέ τους μιά φούχτα ηπειρώτικο χώμα., ή ν’ ανάψει ένα κερί, χωρίς ποτέ να τρέξει ένα δάκρυ στη μνήμη τους. Έρχονται και ξανάρχονται οι Δροσουλίτες, όχι για να τρομάξουν τους ζωντανούς, αλλά για να ζητήσουν απ’ αυτούς το ελάχιστο που έπρεπε στη θυσία τους.

Μέχρι να βρεθούν χέρια Ελλήνων να μαζέψουν ευλαβικά κείνα τα ξασπρισμένα κόκαλα, μέχρι να τα ενταφιάσουν χριστιανικά μ’ ένα σταυρό και δυό λόγια ευγνωμοσύνης, οι 385 πικραμένοι πολεμιστές του Χατζημιχάλη Νταλιάνη θ’ ανηφορίζουν κάθε 5,6 και 7 του Ιούνη για το παρμένο Φραγκοκάστελο και τ’ άλλο τ’ άπαρτο κάστρο της αγνωμοσύνης μας. Κι αν γελάσουν κάποιοι μ’ όσα έγραψα, προτιμώ τη ρετσινιά του κουζουλού από κείνη τ’ αχάριστου.