Ειδήσεις

Κυριακή 16 Σεπτεμβρίου. Καιρός βροχερός με διακοπές και ηλιοφάνεια.

Υπήρχε προγραμματισμένη ξενάγηση από την “Εναλλακτική Δράση” στην Πνύκα και στην Αρχαία Αγορά. Ραντεβού στο Μετρό Ακρόπολις.

Ευτυχώς, δεν μας επτόησε ο καιρός και πήγαμε· και ήταν η πρώτη φορά που επισκεπτόμουν αυτούς τους πανάρχαιους και με τόση ιστορία τόπους!

Η μικρής διάρκειας πεζοπορία μέχρι την Πνύκα, περνώντας μπροστά από τον Αγιο Δημήτρη το Λουμπαρδιάρη, ήταν πολύ ωραία και δόθηκε ο χρόνος να ενημερωθούμε σε κάποια βασικά στοιχεία. Ξεναγός ο φιλόλογος Μ. Σταύρου.

Ανεβήκαμε στην Πνύκα, καθήσαμε πάνω στις αιώνιες πέτρες, αγναντεύοντας κάτω την πόλη και δεξιά μας την Ακρόπολη· ήταν μια μαγευτική εικόνα.

Κάθε φορά που επισκέπτομαι αρχαιολογικούς χώρους, διαπιστώνω με πόση σοφία, επιστημοσύνη και δεξιοτεχνία επέλεγαν, έχτιζαν και κοσμούσαν το κάθε τι.

Η Πνύκα είναι ένας φυσικός λόφος 100 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας.

Αποτελεί μνημείο εξέχουσας σημασίας για την ιστορία και τη ζωή της αρχαίας Αθήνας, καθώς αποτελούσε το χώρο συγκέντρωσης της εκκλησίας του Δήμου, του οργάνου δηλαδή των ελευθέρων πολιτών της Αθήνας, που ελάμβαναν όλες τις σημαντικές δημόσιες αποφάσεις. Ταυτόχρονα αποτελεί και το χώρο όπου δημιουργήθηκε και πραγματώθηκε για πρώτη φορά στην παγκόσμια ιστορία το πολίτευμα που σήμερα ονομάζουμε δημοκρατία. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι στον ίδιο χώρο λατρευόταν και ο Δίας Αγοραίος, ο Δίας δηλ. ως προστάτης του πολιτεύματος.

Η εκκλησία του Δήμου συνερχόταν δέκα φορές το χρόνο. Σε αυτές τις συνεδριάσεις προήδρευε ο επιστάτης των πρυτάνεων, με τη βοήθεια ενός γραμματέα και ενός κήρυκα, που έκανε τις ανακοινώσεις. Τον 5ο αιώνα π.Χ. οι ακροατές κάθονταν στο βράχο και αργότερα σε ξύλινους πάγκους. Στη χαμηλότερη βαθμίδα του βήματος κάθονταν οι πρυτάνεις που επέβλεπαν την τήρηση της τάξης βοηθούμενοι από ραβδούχους. Από αυτό το βήμα μιλούσαν στο λαό όλοι οι σπουδαίοι άνδρες και ρήτορες της δημόσιας ζωής, όπως ο Θεμιστοκλής, ο Περικλής, ο Αλκιβιάδης και ο Δημοσθένης.

Τα λείψανα που βρέθηκαν στη μεγάλη θεατροειδή έκταση έδειξαν ότι η Πνύκα είχε τρεiς οικοδομικές περιόδους.

Μετά την Πνύκα κατηφορίσαμε και μπήκαμε στην Αρχαία Αγορά. Ενας ανοιχτός χώρος με μονοπάτια, πράσινο και κτίρια ανακαινισμένα. Μία εξαιρετική περιήγηση για να χορτάσει το μάτι σου και να αναταχθεί η ψυχή σου.

Στα μέσα του 6ου αι. π.Χ. ιδρύθηκε στα βορειοδυτικά του Ιερού Βράχου της Ακροπόλεως, ανάμεσα στους λόφους του Αρείου Πάγου και του Αγοραίου Κολωνού, η Αγορά των Αθηνών, η οποία για τους επόμενους τέσσερις τουλάχιστον αιώνες αποτέλεσε το κέντρο της πόλης των κλασικών και ελληνιστικών χρόνων. Σ' αυτήν ανεγέρθηκαν τα σημαντικότερα δημόσια κτήρια και ιερά του άστεως και αναπτύχθηκε έντονη διοικητική, πολιτική, δικαστική, εμπορική, κοινωνική, πολιτιστική και θρησκευτική δραστηριότητα. Η αλληλουχία των οικοδομημάτων της Αγοράς μέσα στο χρόνο αντικατοπτρίζει την εξελικτική πορεία του δημοκρατικού πολιτεύματος στους πέντε αιώνες ύπαρξης της πόλεως-κράτους.

Τα πρώτα ίχνη της κατοίκησης του ανθρώπου στον ευρύτερο χώρο της Αγοράς χρονολογούνται στην Ύστερη Νεολιθική εποχή (περ. 3000π.Χ.) και συνίστανται σε όστρακα χειροποίητων αγγείων που βρέθηκαν σε φρέατα και λάκκους.

Τα σημαντικότερα οικοδομήματα της εποχής:

Λεωκόρειον, μικρός περίβολος αφιερωμένος σε γυναικείες θεότητες.

Βωμός των 12 Θεών του Ολύμπου. Ήταν κατασκευασμένος στο σημαντικότερο σταυροδρόμι και από αυτόν ξεκινούσε η μέτρηση των οδικών αποστάσεων.

Ναός του Δία, Ήταν ένα μικρό ναϊκό οικοδόμημα αφιερωμένο στον Δία.

Ναός του Απόλλωνα Πατρώου, ήταν ένας μικρός ναός αφιερωμένος στον Απόλλωνα ως γενάρχη (Πατρώο) των Ιώνων και κατά συνέπειαν, των Αθηναίων.

Μητρώον, ήταν ο ναός της Μητέρας των Θεών, Ρέας. Στο κτήριο αυτό συνήθιζαν να φυλάνε τα αρχεία της πόλης δίνοντας τη σημερινή σημασία στον όρο Μητρώο.

Βουλευτήριο, χτισμένο γύρω στο 500 π.Χ., ήταν ένα τετράγωνο οικοδόμημα με πέντε δωρικούς κίονες στη νότια πλευρά του, όπου βρισκόταν και η είσοδος. Ήταν το μέρος όπου συνεδρίαζαν οι βουλευτές της Βουλής των Πεντακοσίων.

Η οδός των Παναθηναίων. Το χώρο της Αγοράς διέσχιζε η Οδός των Παναθηναίων, την οποία ακολουθούσε η πομπή κατά τη διάρκεια της μεγαλύτερης θρησκευτικής γιορτής της Αθήνας. Η οδός ξεκινούσε από το Δίπυλο και το Πομπείο στον Κεραμεικό, περνούσε μέσα από την Αγορά και κατέληγε στη νοτιοδυτική γωνία του λόφου της Ακρόπολης, όπου σταματούσε το πλοίο της πομπής, που έφερε ως ιστίο το μεγάλο πέπλο της θεάς που είχαν υφάνει οι παρθένες κόρες της πόλης, με το οποίο έντυναν το ξύλινο λατρευτικό άγαλμα της θεάς Αθηνάς, της πολιούχου της Αθήνας, που στεγαζόταν στο Ερέχθειο.

Το Πρυτανικόν, στους Χρόνους της Δημοκρατίας χρησίμευσε ως εντευκτήριο για τους Πρυτάνεις της Βουλής. Εκεί σιτίζονταν και ξεκουράζονταν.

Αιάκειον. Ο μεγάλος αυτός υπαίθριος περίβολος που ταυτιζόταν μέχρι πρόσφατα με το χώρο συνεδρίασης της Ηλιαίας.

Στην Κλασική Εποχή (479 π.Χ - 323 π.Χ.), μετά την καταστροφή που υπέστη από τους Πέρσες, η Αγορά ανασυγκροτήθηκε με γρήγορους ρυθμούς. Ιδιαίτερα κατά την εποχή του Περικλή χτίζονται πολλά μνημειώδη κτήρια, όπως ο Ναός του Ηφαίστου και τρεις στοές.

Στην Ελληνιστική Εποχή, Πρώιμη Ρωμαϊκή (323 π.Χ - 86 π.Χ.), η όψη της Αγοράς αλλάζει ριζικά. Οι διάφοροι ηγεμόνες των Ελληνιστικών πόλεων δίνουν πολλά χρήματα για την κατασκευή μνημείων στην Αθήνα. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του βασιλιά της Περγάμου Αττάλου Β΄, που δώρισε στην Αθήνα την ομώνυμη στοά. Ήταν διώροφη, Δωρικού ρυθμού, με μήκος 120 μέτρα και με 45 κίονες στην δυτική πλευρά. Στην ανατολική υπήρχαν δωμάτια που χρησίμευαν ως καταστήματα. Στο βόρειο και νότιο άκρο υπήρχαν κλιμακοστάσια που οδηγούσαν στον πάνω όροφο. Η στοά αναστηλώθηκε πλήρως στο διάστημα 1953-1956 για να στεγάσει το Μουσείο της Αρχαίας Αγοράς

Δεν καταφέραμε να ολοκληρώσουμε την επίσκεψή μας, γιατί θέλει πολύ χρόνο. Υποσχεθήκαμε στον εαυτό μας ότι θα ξαναπάμε, οπωσδήποτε.

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ

«Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα ούτε πως δεν έχομε άρματα ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις ούτε κανένας φρόνιμος μας είπε «πού πάτε εδώ να πολεμήσετε με σιταροκάραβα βατσέλα», αλλά ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας, και όλοι, και ο κλήρος μας και οι προεστοί και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση».

Απόσπασμα από την ομιλία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, στους φοιτητές του Πανεπιστημίου, στην Πνύκα.