Άρθρα Κώστα Βενετσάνου

Βομβαρδισμός νέων μέτρων, δράσεων, δηλώσεων, εξελίξεων στην κεντρική πολιτική σκηνή, ενώ η περιφέρεια – οι τοπικές πολιτικές δράσεις – δεν δείχνει να έχει αντιληφθεί τις εξελίξεις.

Κι ενώ το πολιτικό τοπίο, με τις σαφείς προθέσεις και αποφάσεις της Κυβέρνησης, έχει σαφώς τροποποιηθεί καθοριστικά, σε τοπικό επίπεδο παρατηρείται το λιγότερο μια υστέρηση μέχρι και άγνοια, ή ένας στρουθοκαμηλισμός, ή μια υφέρπουσα προσδοκία, ότι όλα θα εξελιχθούν σύμφωνα με τις επιθυμίες και τα συμφέροντα των τοπικών παραγόντων.

Αναφέρομαι λοιπόν, όπως αντιλαμβάνεσθε στη νέα διοικητική μεταρρύθμιση, στι γνωστό Καποδίστρια 2 και στις προσεχείς εκλογές του Νοεμβρίου 2010, για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Είναι σαφής πρόθεση και εξαγγελία της Κυβέρνησης, του Υπουργού Εσωτερικών Ι. Ραγγούση και του ίδιου του Πρωθυπουργού Γ. Παπανδρέου και στις προγραμματικές δηλώσεις αλλά και τελείως  πρόσφατα, στην  ομιλία του στο  Ζάππειο,

όπου μεταξύ άλλων τόνισε: «…απαιτείται και η οικοδόμηση ενός κράτους που τοποθετεί στο επίκεντρο της δράσης του τον πολίτη και τις ανάγκες του. Αυτή είναι η αφετηρία της νέας αρχιτεκτονικής για την διοίκηση και αυτοδιοίκηση στη χώρα, την οποία προωθούμε και θα ολοκληρώσουμε έγκαιρα, έτσι, ώστε στις 14 Νοεμβρίου του 2010 να εκλέξουμε τους νέους δημάρχους και περιφερειάρχες.

{..}

Το δημόσιο εξοικονομεί τεράστιους πόρους από τη μείωση των βαθμών της διοίκησης σε 3 από 5 που είναι σήμερα και ξεκινά να λειτουργεί με επίκεντρο την εξυπηρέτηση των πολιτών, την εξεύρεση λύσεων για τα καθημερινά τους προβλήματα”, είπε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός και... δεν μας βρίσκει σύμφωνους.

Αδυνατώ ν’ αντιληφθώ πως η «μαμουθοποίηση» της πρωτοβάθμιας, κυρίως, Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα λειτουργήσει προς την κατεύθυνση «της εξυπηρέτησης των πολιτών και της εξεύρεσης λύσεων για τα καθημερινά τους προβλήματα».

Δεν επαρκεί ως αρνητικό παράδειγμα το μοντέλο μεγέθους των Δήμων Αθηνών, Πειραιώς και Θεσσαλονίκης, για να διαπιστώσουμε ότι δεν λείπει το μέγεθος από τους Δήμους, για την αποδοτική λειτουργία τους;

Οι πολίτες αυτών των μεγάλων Δήμων εξυπηρετούνται καλύτερα από τους δημότες των Καλυβίων, της Παλλήνης, ή της Βούλας, κλπ; Κι όταν οι δεύτεροι δεν εξυπηρετούνται ικανοποιητικά, φταίει το μέγεθος ή τα αίτια πρέπει ν’ αναζητηθούν κυρίως σε ενδογενείς αδυναμίες και στρεβλώσεις, ανικανότητες, γραφειοκρατία και διαφθορά; Δεν φταίει λοιπόν το μέγεθος!

Οι Δήμοι δεν είναι επιχειρήσεις, για όσους πιστεύουν ότι η μεγιστοποίηση του κεφαλαίου συνεπιφέρει ισχύ, αποδοτικότητα, ανταγωνιστικότητα και όφελος των… εργαζομένων – πολιτών. Εξ’ άλλου η πρόσφατη διεθνής οικονομική κρίση είναι περισσότερο από εύγλωττη. Είναι κραυγαλέα.

Δεν έλειπε το μέγεθος ούτε στην General Motors (GM) ούτε στην Lehman Brothers (από τις μεγαλύτερες επενδυτικές τράπεζες των ΗΠΑ) που κατέρρευσαν.

Διαφωνούμε ακόμη, διότι ο Δήμος, με μυθολογικό βάθος χρόνου, ταυτίζεται με την πόλη κι όχι με μια αυθαίρετα επιλεγμένη διοικητική περιφέρεια.

Σημασία όμως έχει ότι μάλλον δεν διαφωνούν οι δημοτικοί άρχοντες κι αυτό θα φανεί περίτρανα και στο προσεχές συνέδριο της ΚΕΔΚΕ (18-20/1/2010). Γιατί;

Δεν διαφωνούν οι Δήμαρχοι

Στο εύλογο ερώτημα «γιατί δεν εκφράζουν διαφωνία οι δήμαρχοι», οι δημοτικοί άρχοντες γενικότερα, θα προσπαθήσουμε να δώσουμε μιαν ερμηνεία.

Α) Μοιρολατρεία. Υπάρχει, λανθασμένα πιστεύω, βαθιά ριζωμένη η αντίληψη σε ορισμένους ότι «και να αντιδράσω, δεν πρόκειται να γίνει τίποτα. Εκείνο που έχουν αποφασίσει να κάνουν, θα το κάνουν».

Β) Κομματοφοβία και εξάρτηση. Είναι οι κομματικοί. Εκείνοι που εκλέγονται και αναδεικνύονται από τα κόμματα, που δεν τολμούν να εκφράσουν άποψη (αν έχουν) διαφορετική από το κόμμα. Και τα κόμματα συμφωνούν με τις συνενώσεις των δήμων, γιατί έτσι ελέγχονται καλύτερα οι δημοτικές αρχές  και εξαρτώνται περισσότερο από τους κομματικούς μηχανισμούς.

Γ) Χαλιφολαγνεία. Ένα άλλο κινούν αίτιον αποδοχής της μαμουθοποίησης των Δήμων είναι η κρυφή ελπίδα ορισμένων να γίνουν «χαλίφης στη θέση του Χαλίφη», κατά το πρώτυπο του γνωστού Ιζνογκούντ.

Η φιλοδοξία και λοιπές επιδιώξεις ορισμένων ικανοποιούνται εν μέρει έστω, με την αναρρίχηση τους σε υψηλότερα αξιώματα. Άλλο λοιπόν είναι να είσαι ένας Δήμαρχος μια πόλης 10-20.000 δημοτών κι άλλο τριών – τεσσάρων πόλεων 100.000 κατοίκων!

Υπάρχουν ακόμα πολλά κίνητρα προς την ίδια κατεύθυνση. Κατ’ αρχήν, οι εν ενεργεία Δήμαρχοι πλεονεκτούν των αντιπάλων τους που βρίσκονται στην αντιπολίτευση.

Πόσοι από τις γειτονικές πόλεις γνωρίζουν τους επίδοξους δημάρχους. Αντίθετα, τους εν ενεργεία «τους έχουν ακουστά».

Μ’ αυτά και μ’ αυτά προχωράμε για «ραντεβού στα τυφλά» γιατί όλα είναι προς το παρόν εικασίες, ενώ στη Βούλα για παράδειγμα έχουν δηλωθεί για την ώρα τρεις υποψηφιότητες που δηλώνουν μάλιστα ότι θα συνεχίσουν και στην περίπτωση συνένωσης της Βούλας με τη Βάρη και τη Βουλιαγμένη (Β.Β.Β.)

Τα προηγούμενα πάντως σχέδια του Ι.Τ.Α1 δεν προβλέπουν ενοποίηση αυτών των τριών πόλεων, που θα ταίριαζε στο κάτω – κάτω γεωγραφικά, πληθυσμιακά και ιστορικά, ενώ αντίθετα προβλέπουν την συνένωση της Παλλήνης με το Γέρακα, τα Γλυκά Νερά και την Ανθούσα. Την αυτοτέλειά τους κρατάνε και οι Θρακομακεδόνες που δεν τους απορροφά το Μενίδι. Συμπτωματικά αυτοί ο Δήμοι φιλοξενούν κάποιους διακεκριμένους οικονομικούς και πολιτικούς παράγοντες.

Τα «κουτσομπολιά» λένε ότι συνένωση των τριών «Β» δεν πρόκειται να γίνει, γιατί έχει βάλει veto ο Κασιδόκωστας, που ως γνωστόν είναι πρώην γαμπρός του Λάτση, και ο Λάτσης θέλει, ο εγγονός του να ’χει πατέρα δήμαρχο.

Αυτά βέβαια είναι «κουτσομπολιά» και δεν νομίζουμε ότι στη «νέα» αρχιτεκτονική» της διοικητικής μεταρρύθμισης θα δεχθεί ο Πρωθυπουργός τέτοιες παρεμβάσεις. Αλίμονο! Εξ’ άλλου, αν τα δυο μεγάλα κόμματα υποστηρίξουν τον Γρ. Κασιδόκωστα, όπως το 1986 – παρ’ όλο που τότε βρίσκοντας «στα μαχαίρια» - ε, τότε είναι δυνατόν να εκλεγεί και Δήμαρχος των τριών «Β». Γιατί όχι;

Μ’ αυτούς τους προβληματισμούς, μ’ απασχολεί σοβαρά το μέλλον την Πρωτοβάθμιας Τοπικής Αυτοδιοίκησης και διερωτώμαι μήπως θα πρέπει το ίδιο σοβαρά ν’ απασχολήσει και τους δημοτικούς μας άρχοντες.

Είμαστε διατεθειμένοι να τους βοηθήσουμε στην έκφραση του προβληματισμού τους και θα το κάνουμε.

――――――

1. Ι.Τ.Α.: Ινστιτούτο Αυτοδιοίκησης.