«... και μην και το ξυγγενές του εταιρικού αλλοτριώτερον εγένετο...»

Θουκυδίδης «ΙΣΤΟΡΙΑI»1

 

Να επικαιροποιήσουμε πρωτίστως την ιστορική αυτή διαπίστωση: «...Ακόμη και ο συγγενικός δεσμός θεωρήθηκε λιγότερο δεσμευτικός από τον κομματικό...»!

Η ιστορική αυτή διαπίστωση του πρώτου και μεγάλου ιστορικού φιλόσοφου, για τα «κόμματα» (πολιτικές εταιρείες), που οδήγησαν στις προ του Πελοποννησιακού εμφυλίου πολέμου και κατά τη διάρκειά του, διαμάχες τους, μεταξύ δημοκρατικών και ολιγαρχικών και ταλανίζουν ακόμη την ανθρωπότητα, αποδίδει απόλυτα και διαχρονικά την πραγματικότητα και πρέπει να μας προβληματίσει άπαντες.

Να «επισκεφθούμε» ακολούθως τις λέξεις, έστω κι αν φαίνονται αυτονόητες, για να ξέρουμε για τι μιλάμε. Τί είναι δηλαδή «κόμμα» και τί «δημοκρατία».

 «Κόμμα» γενικά, είναι «μέρος ενός συνόλου (κομμάτι). Στην υπ’ όψιν εξέταση, είναι μέρος μιας οργανωμένης κοινωνίας που αποτελεί ένα ολοκληρωμένο σύνολο.

«Δημο-κρατία»: Η εξουσία του δήμου, του λαού, δηλαδή. Σε αντιπαράθεση με την ολιγαρχία ή τη μοναρχία «... και ονομάζεται το πολίτευμα αυτό, επειδή δεν αποβλέπει στο συμφέρον των ολίγων, αλλά των πολλών, δημοκρατία»2, λέει πάλι ο Θουκυδίδης, μη δίνοντας Αριστοτέλειο ορισμό, αλλά την πεμπτουσία του όρου.

«Λες και ήταν χθες» ή σήμερα!

Δια δε τα κόμματα και τους κομματικούς, μεταξύ των άλλων επιτιμητικών λέει και τούτα: «...Διότι οι σύνδεσμοι, (οι «ιδεολογίες») αυτού του είδους δεν απέβλεπαν σε ωφελήματα νόμιμα και θεμιτά, αλλά στην απόκτηση παράνομης δύναμης και ωφελημάτων. Και οι μεταξύ τους σχέση δε στηριζόταν στους ηθικούς κανόνες, όσο στη συνενοχή τους σε άνομες πράξεις»3.

Αυτά έλεγε ο Θουκυδίδης πριν 2.400 χρόνια, αλλά τα επιβεβαιώνουν εγγύτεροι και σύγχρονοι θεωρητικοί και πολιτικοί:

Ο γνωστός κοινωνιολόγος Μαξ Βέμπερ ορίζει το “κόμμα”, περιγραφικά: «είναι ένα είδος ενώσεως προσώπων... Ο σκοπός, στον οποίον αποβλέπει (...) είναι να διασφαλίσει στους ηγέτες της την αναγκαία ισχύ, (...) για να επιτύχουν ιδεατά ή υλικά πλεονεκτήματα προς όφελος των ενεργών μελών της ενώσεως...» Και βέβαια, όχι “κατ’ ισομοιρίαν” και πάλι, ούτε αναλόγως, ούτε βεβαιότατα της κοινωνίας στο σύνολό της

Κια καταλήγει: «...είτε στην επίτευξη προσωπικών ωφελημάτων...»! Καταλάβατε;;; Ας τρέχουμε τώρα, ῾τα κορόιδα῾, μετά πάθους και φανατισμού, συγκρουόμενοι ακόμα και με τους συγγενείς μας, τους φίλους μας ή και τους επαγγελματικούς συνεργάτες μας και με τους συνεταίρους μας ακόμη, για να βγάλουμε το “κόμμα μας” ή την ομάδα μας, ώστε να εξασφαλίσουμε τα προσωπικά ωφελήματατου “αρχηγού μας”, και της οικογενείας του” ώστε να προετοιμάσουμε και την κληρονομική διαδοχή τους(!), τα «ωφελήματα» των βουλευτών και πολιτευτών, των παρατρεχάμενων, στα “τσιμπούρια”, στα λιγούρια και άλλα παράσιτα. Οι “φουρτουνάκηδες”, οι “κοτούλες” μακροπουπουλάτες και μη, Μεταξένιες κ.α.

Και μη νομίζετε ότι κάνω επιλογή· εξ άλλου ο Μαξ Βέμπερ δεν είναι “δικός μου”! Βρέθηκε κι ένας, ο Εντμουντ Μπαίρκ (Edmund Burke)5, που έλεγε ότι τα κόμματα δημιουργήθηκαν για το εθνικό συμφέρον»!

Ουδέν ψευδέστερον, γι’ αυτό και τον «κράξανε»!

«Ο ορισμός του Burke δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε αντικειμενική πολιτική συζήτηση», λέει το Λεξικό Κοινωνικών Επιστημών της Unesco (τομ. Β´, σελ. 473).

Η εξουσία τους ενδιαφέρει για να ’μαστε πραγματιστές. Η εξουσία και τα λάφυρά της για κείνον που θα την κατακτήσει. Είναι τόσο ελκυστική και πολύφερνη “νύφη”! Κίρκη, μπορώ να πω, ώστε κι ο D. Truman6 να το διατυπώσει απερίφραστα: «...το πολιτικό κόμμα έφτασε να θεωρείται αυτό μέσω του οποίου επιλέγονται οι διεκδικητές δημοσίων θέσεων»! Τα λάφυρα είναι η προίκα, χωρίς να υπάρξει γάμος, σύζυγος, αλλά μόνο πρόσκαιροι εραστές, που την λεηλατούν, όμως, κανονικά.

Δεν υπάρχουν ανιδιοτελείς κομματικοί και μη πολιτικοί. Υπάρχουν ολιγαρκείς ή άπληστοι, απρόσεκτοι και πολύ προσεκτικοί (ώστε να αποκαλύπτονται εγκλήματα, χωρίς ενόχους!) και κάποιοι λίγοι, δυστυχώς, φιλόδοξοι. Όχι μωροφιλόδοξοι - γιατί και τέτοιοι υπάρχουν - αλλά πραγματικά φιλόδοξοι, με κύριο κίνητρο ν᾽ αναγνωριστεί η προσφορά τους, να δοξαστούν, ν᾽ αφήσουν όνομα!... Αυτοί, είναι λίγοι πολιτικοί· όχι κόμματα.

Και λυπάμαι που είμαι υποχρεωμένος να ομολογήσω ότι δεν έχω εμπνευσθεί ακόμη το δημοκρατικό σύστημα που θ’ αντικαταστήσει την κομματοκρατία, για να κυριαρχήσει, επιτέλους, η πραγματική ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ.

Τι είναι ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ;

Τί είναι όμως πραγματική Δημοκρατία, ώστε να είναι στην πράξη το πολίτευμα που αποβλέπει στο συμφέρον των πολλών; Είπαμε στην αρχή ότι ο Θουκυδίδης δεν απέδωσε πλήρη ορισμό, γιατί για «το συμφέρον των πολλών» μιλάνε όλοι, αλλά δεν σημαίνει ότι το εννοούν, ότι το γνωρίζουν, ότι το επιδιώκουν πραγματικά, ότι το μπορούν!

Το πραγματικό συμφέρον είναι ένας γρίφος!

Και πρώτα – πρώτα, εκείνος ο Αριστοτέλης: Αναγνωρίζει ότι «στα δημοκρατικά πολιτεύματα κυρίαρχος είναι ο λαός, ενώ το αντίθετο, στα ολιγαρχικά κυριαρχούν οι λίγοι»7. Άρα συμπεραίνεται, πως εκεί που κυριαρχούν οι «λίγοι» έχουμε ολιγαρχικό πολίτευμα, έστω κι αν ψηφίζουν οι πολλοί. Ας το κρατήσουμε αυτό. Αλλά πραγματικά αντιπαρατιθέμενα κόμματα αναγνωρίζει μόνον δύο: των πλουσίων και των φτωχών, διότι “δεν μπορεί κανένας να είναι πλούσιος και φτωχός συγχρόνως”8.

Στον όρο «δημοκρατία», στην democracy, «δυτικοί» κυρίως, δίνουν άλλο περιεχόμενο: Νομιμοποίησης των πράξεων της «εκτελεστικής» εξουσίας, της διοικήσεως, των διεθνών συνθηκών και «ωραίου περιτυλίγματος»... τρόπου ζωής μιας κοινωνίας, όπου κάθε άτομο θεωρείται ότι δικαιούται εξ ίσου με τα άλλα να ενδιαφέρεται για τις δυνατότητες της ανεμπόδιστης συμμετοχής τους στις ...«αξίες» της κοινωνίας αυτής»9. Μπούρδες!

Στην πιο στενή της έννοια, δημοκρατία σημαίνει «την ευχέρεια που έχουν οι πολίτες ενός κράτους (μιας χώρας, λένε τώρα) να συμμετέχουν ανεμπόδιστα στις στενά πολιτικές αποφάσεις, που επιδρούν στην προσωπική και συλλογική ζωή τους»9.

Βέβαια, και πολύ λογικά, ισχύει ο κανόνας της υπακοής στην εκπεφρασμένη βούληση της πλειοψηφίας, με «σεβασμό» στην άποψη της μειοψηφίας, σε μια κομματικά διαρθρωμένη κοινωνία. Οι εκτός κομμάτων, ή οι «παρακατιανοί» της κομματικής πυραμίδας, είναι ...»γλάστρες» ή όχλος «ανώνυμο πλήθος», που αισθάνεται τρισευτυχισμένο αν φωτογραφηθεί self με τον αρχηγό! (ή με κάποιον «αρχηγό», στην προεκλογική περίοδο).

Δεν χρησιμοποιώ την άποψη των Μαρξιστών ή Κοινωνιστών σκοπίμως για να μη βγάλει φλύκταινες η πλειοψηφία(;)

Να τι λέει ένας διαπρεπής αστός, δεξιός κ.λπ.: «...Αυτή λοιπόν η δημοκρατία – η democracy – είναι το παιδί του Καπιταλισμού. Είναι το όργανο με το οποίο κατορθώνει ο Καπιταλισμός να παριστάνει τη θέλησή του, ως τη λαϊκή θέληση! (...) χρειάζεται εφημερίδες, άρα μεγάλα κεφάλαια (και δεν είχε έρθει ακόμη η μάγισσα Κίρκη – η τηλεόραση – με τα πολύ μεγάλα κεφάλαια) (...) επομένως μόνον οι κάτοχοι του μεγάλου κεφαλαίου ή τα όργανά τους μπορούν να κάνουν τέτοιους αγώνες (προεκλογικούς) (...)

 

Και συνεχίζει ο δεξιός αστός:

«...Ο Καπιταλισμός για να κάνει τον κόσμο σκλάβους του – μα σκλάβους που να νομίζουν πως είναι ελεύθεροι – έχει ανάγκη της “ελευθέρας οικονομίας” και του περιορισμού του κράτους από κάθε επέμβαση εις την οικονομία της κοινωνίας...»10

Δημοκρατία δεν είναι απλά «να μιλάς ελεύθερα». Είναι βέβαια, κι αυτό. Πρωτίστως όμως είναι το συμφέρον του κοινωνικού συνόλου. Όχι του μεγάλου κεφαλαίου ενάντια του Συνόλου· του 1% ενάντια στο 99%. Αυτό είναι ύπουλη τυρρανία – σκλαβιά.

Για τη Δημοκρατία όμως θα επανέλθουμε.

 

Κώστας Βενετσάνος


  1. Θουκυδίδης: (460-399 π.Χ.) Αθηναίος ιστορικός, από τον Άλιμο. Εμείς θα τον χαρακτηρίζαμε και ρεαλιστή πολιτικό φιλόσοφο: ΙΣΤΟΡΙΑΙ βιβλ. Γ΄, 82,6.
  2. Θουκυδίδης: ως άνω βιβλίο Β΄, 37, 1
  3. Ομοίως βιβλ. Γ΄, 82,6
  4. Μαξ Βέμπερ: (1864-1920), «Θεωρία της κοινωνικής και οικονομικής Οργάνωσης», αγγλική έκδ. Hodgy, 1947, σελ. 373-4.
  5. Edm. Burke (1729-1797), Λονδίνο, Oxford University Press, 1930, τομ. Β΄, σελ. 82.
  6. D. B. Truman: «Η Κυβερνητική διαδικασία», Ν.Υ. Knopt, 1951, σελ. 270-1.
  7. Αριστοτέλους: ΠΟΛΙΤΙΚΑ, βιβλ. Γ΄, β (Νομική βιβλιοθήκη Α΄, τομ. Σελ 262).
  8. Ως άνω, βιβλ. Δ΄4 (τόμ Α, σελ. 360)
  9. Unesco Λεξικό Κοινωνικών Επιστημών, τομ. 1ος, σελ. 131.
  10. 22-1-1940, Ι. Μεταξάς, (Προσωπικό Ημερολόγιο, τ. Δ΄, σελ. 446-448)

 

Προτεινόμενο Video

Διαφήμιση

Επισκέπτες σε σύνδεση

Αυτήν τη στιγμή επισκέπτονται τον ιστότοπό μας 162 guests και κανένα μέλος