Προτού συνεχίσομε το βιογραφικό του Aριστοτέλη νομίζω πως ενδιαφέρον είναι να τον γνωρίσομε φυσιογνωμικά σαν άνθρωπο. Ο Αριστοτέλης στην καθόλη εμφάνισή του υστερούσε σημαντικά. Αδύνατα πόδια μικροί, ανήσυχοι οφθαλμοί και φωνή που όταν έβγαινε από το στόμα, τραύλιζε. Η γενικότερη παρουσία του  όμως ήταν ιδιαίτερα επιμελημένη. Μαλλιά φρεσκοκομμένα καθαρά, ενδυμασία καθαρή και  ευπρεπής, περιποιημένη κοντή κώμη, στα δάχτυλα των χεριών  περασμένοι χρυσοί κρίκοι,  όλα  αυτά άφηναν μια αξιοπρόσεκτη εντύπωση στο πέρασμά του.

 Με την κάθοδο των Μακεδόνων, για  λόγους τους οποίους  στο περασμένο άρθρο είχα αναφέρει, η παραμονή του Αριστοτέλη στην Αθήνα είχε γίνει   προβληματική  και επικίνδυνη.  Επρεπε να εγκαταλείψει  την Αθήνα. Έτσι  οδεύει και ξενιτεύεται στην Άσσο, κάπου στα μικρασιατικά παράλια απέναντι από τη Λέσβο. Μαζί του έρχονται  ο πλατωνικός Ξενοκράτης, και ο ανηψιός του ο Καλλισθένης από την Όλυνθο,   και άλλοι    Στην Άσσο συναντούν  τον φίλο του τον   Ερμία  τον ευνούχο, ο οποίος και αυτός υπηρετούσε  τον πλατωνικό στοχασμό και ήταν ολιγαρχικός κυβερνήτης Τύραννος στον Αταρνέα.  
Ο Αταρνεύς ήταν μια περιοχή μικρασιατική, απέναντι επίσης  από τη νήσο Λέσβο. Την είχαν ιδρύσει αρχαία μικρασιατικά και σημιτικά φύλα από την  Κιλικία,  σε συνέχεια δε την είχαν  αποικήσει από τη Χίο, οι οποίοι   μάλιστα είχαν χτίσει την εκεί ομώνυμη πόλη. Η  όλη περιοχή ήταν χρυσοφόρος στο υπέδαφος και διάσημη για τον πλούτο της. Ο΄Ερμίας  ο Αταρνεύς, είχε στο παρελθόν διατελέσει δούλος  του Εύβούλου, που ήταν εκείνη την εποχή  ο Τύραννος  της χώρας. Φημολογείται δε ότι ο Ερμίας τον σκότωσε για  να γίνει αυτός κυβερνήτης.  Ο Ερμίας  πάλι  είχε  μια θετή κόρη την Πυθιάδα.  Μερικοί μάλιστα διατείνονται ότι υπήρξε και παλλακίδα του.  Αυτήν  την Πυθιάδα παντρεύεται ο Αριστοτέλης και αποκτά μαζί της μια κόρη την οποία ονομάζει πάλι Πυθιάδα και ένα γιο τον Νικόμαχο. ΄Οταν πέθανε  η Πυθιάδα, ο Αριστοτέλης  στην Αθήνα   γνώρισε  την Ερπυλλίδα από τα Στάγειρα, την οποία έκανε δεύτερη γυναίκα του.
Στην ΄Ασσο έμεινε τρία  χρόνια, όπου με τη σύμπραξη των φίλων του  ιδρύει  φιλοσοφική σχολή.  Μετά τον βρίσκομε στη Λέσβο μέχρι το 342 π.Χ. να διδάσκει   και  να επιδίδεται στη βιολογία, χωρίς ακόμα να έχει γίνει διάσημος. Το 342  π.Χ. ο Φίλιππος τον καλεί να διδάξει το γιό του Αλέξανδρο. Ο Φίλιππος επιθυμούσε να στείλει τον  Αλέξανδρο για σπουδές   στην Αθήνα. Φοβόταν όμως, πως το κλίμα των Αθηνών δεν θα ήταν  τόσο φιλικό για έναν Μακεδόνα.   Έτσι προτίμησε να καλέσει κοντά του τον Αριστοτέλη, ο οποίος καθώς  ήταν της Πλατωνικής Ακαδημίας  κρίθηκε και ο πιο κατάλληλος να διδάξει το γιό του. Ο Αλέξανδρος τώρα είναι 13 ετών,   και έχει δάσκαλο τον Αριστοτέλη. O  Αλέξανδρος  τον σέβεται, μαθαίνει γρήγορα, αλλά πολλές φορές συγκρούεται και  διατυπώνει  τις διαφορετικές θέσεις ιδιαίτερα απέναντι στον  τρόπο  διακυβέρνησης, και   προβάλει  τη δική του πολιτικά  δημοκρατική συμπεριφορά, τη φιλική προς τους ανθρώπους. Η διδασκαλία διαρκεί δυό χρόνια. Το 340 π.X. ο Φίλιππος ανακηρύσσει διάδοχό του τον Αλέξανδρο και τότε η διδασκαλία παίρνει τέλος.
 Εν  τω μεταξύ,  από το 341 π.Χ.  ο Ερμίας με δόλο έχει συλληφθεί  από τον Πέρση βασιλιά και βασανίζεται για να αποκαλύψει τα πολεμικά σχέδια του Φιλίππου. Ο Ερμίας δεν ομολογεί και πεθαίνει με απάνθρωπο  σταυρικό θάνατο.  Προτού πεθάνει στέλνει μήνυμα απολογητικό  στον Αριστοτέλη ότι ετίμησε τις φιλοσοφικές αρχές του και δεν ενέδωσε στις πιέσεις που δέχτηκε. Ο Αριστοτέλης συγκινείται, συντάσσει για το φίλο του  ύμνο παιάνα, τον προς την “Αρετή” όπου τον ονοματίζει σαν θεό και στήνει το τιμητικά το άγαλμά του στους Δελφούς  με  επίγραμμα στο βάθρο του.

Όταν ο Αλέξανδρος γίνεται βασιλιάς και αρχίζουν οι εκστρατείες, στέλνει κοντά του τον ανηψιό του τον Καλλισθένη, σαν  φιλοσοφικό  παρατηρητή, όπου μαζί με άλλους επιστήμονες,  θα καταγράφει οτιδήποτε  βλέπει και μαθαίνει από τις άγνωστες αυτές χώρες και θα του μεταφέρει τις πληροφορίες.  Ο Καλλισθένης όμως έχει σκληρή γλώσσα που δεν την ελέγχει*. Σε κάποια γιορτή στην πρόποση που έκανε, είπε κάτι τέτοιο.  «Και συ Αλέξανδρε μην υπερηφανεύεσαι μπροστά στους Έλληνες για νίκες. Τους Έλληνες τους νίκησες όχι με τη δύναμή σου, αλλά γιατί δεν τους βρήκες μονιασμένους». (Περίεργο πράγμα!) . Τότε ο Αλέξανδρος οργίστηκε για την προσβολή και τον σκότωσε.   Το  335 π.Χ.   ο Αριστοτέλης επιστρέφει στην Αθήνα.   Στην Αθήνα ιδρύει το “Λύκειον”**,  φιλοσοφική σχολή μεταξύ Λυκαβηττού  Ιλισού και το διευθύνει επί 13 χρόνια. Το κτιριακό συγκρότημα έχει διδακτήριο, κήπους στοές, όπου “εν περιπάτω” γίνεται η διδασκαλία. Εξ ου και οι εκεί φιλόσοφοι ονοματίζονται “περιπατητικοί”.  Την δαπάνη λειτουργίας την έχει αναλάβει ο Αλέξανδρος. Ιδρύεται και βιβλιοθήκη μεγάλη, που αργότερα κατέστη πρότυπο για τις βιβλιοθήκες της Αλεξανδρείας και της Περγάμου.
Στη σχολή κάθε μήνα οργανώνεται συμπόσιο με δείπνο και συζητήσεις, τις οποίες διευθύνει με τη σειρά ένας μαθητής  για δέκα ημέρες.  Όπως  προανέφερα η ιδεολογική σύγκρουση  με τον Αλέξανδρο ήταν συνεχής. Δεν συμφωνούσε με την ίση μεταχείριση Ελλήνων και Περσών, αλλά και λοιπών βαρβάρων που ασκούσε ο Αλέξανδρος. Ούτε με τις κοινές θυσίες και λατρείες σε ξένους θεούς, ούτε με τον ασιατικό δουλικό μαλθακό τρόπο ζωής και συμπεριφοράς, που είχε επιβάλει  στους αξιωματικούς του. Στην Ελλάδα το κλίμα  ήταν πάντοτε  αντιμακεδονικό. Επιδεινώθηκε  μάλιστα, όταν με διάταγμα επιτράπηκε να επανέλθουν στις ελληνικές πόλεις όλοι  οι φιλομακεδόνες  που είχαν εξορισθεί. ΄Ετσι το 323 π.Χ.  με το θάνατο του Αλέξανδρου, κατηγορήθηκε ο Αριστοτέλης για ασέβεια, επειδή με τον παιάνα που είχε συνθέσει για τον Ερμία, τον είχε κατατάξει μεταξύ των θεών. Ο Αριστοτέλης θυμήθηκε την κατάληξη του Σωκράτη και έσπευσε να καταφύγει στην μητρική του γενέτειρα, τη Χαλκίδα όπου τον επόμενο χρόνο καθώς  η υγεία του ποτέ δεν ήταν καλή, αρρώστησε και πέθανε. Το σώμα του αργότερα μεταφέρθηκε στην ιδιαίτερη πατρίδα του τα Στάγειρα, όπου και τιμήθηκε.

Στο επόμενο άρθρο θα μιλήσομε για το έργο του  το πολιτικό και φιλοσοφικό.
 Προτού  όμως κλείσω το άρθρο μου θα ήθελα να επαναλάβω τα λόγια του Καλλισθένη. Παντού και πάντα  «Οι Έλληνες νικήθηκαν, όταν  δεν ήταν μονιασμένοι».



* Διόρθωση: Στο περασμένο φύλλο από λάθος μου έγραψα πως ο Αριστοτέλης είπε στον Αλέξανδρο ότι  «δεν ελέγχει τα λόγια του». Το σωστό είναι πως  τα είχε ειπεί  ο Αλέξανδρος στον Καλλισθένη.
**  Λύκειον από το Λύκειος Απόλλων, εκ του λύκος 


Βοηθήματα.
1) Εγκυκλ. Πάπυρος, Λαρούς, Μπριτάννικα
2) Λεξικό του Αρχαίου Κόσμου. Εκδ. Δομή
3) Διογένους Λαερτίου, ”Βίοι Φιλοσόφων”, Εκδ. Γεωργιάδη           

Προτεινόμενο Video

Διαφήμιση

Επισκέπτες σε σύνδεση

Αυτήν τη στιγμή επισκέπτονται τον ιστότοπό μας 124 guests και κανένα μέλος