Στον ύστερο  Μεσαίωνα “το  έντιμο κέρδος”  καθόριζε την αξία του προϊόντος ανάλογα με τη χρήση του, δηλαδή με τη φυσική του αξία και έτσι αποθαρρυνόταν η όποια φιλοδοξία για υπέρμετρη εκμετάλλευση.  Με τη συσσώρευση όμως κεφαλαίου,  από αγροτικά και εμπορικά εισοδήματα, στα χέρια ορισμένων προνομιούχων οικογενειών, ανοίχτηκε ένα καινούριο μοντέλο οικονομίας, που γρήγορα πήρε την πρώτη θέση στη σύγχρονη εποχή: “ο καπιταλισμός”.

 

Νέα ποσά άρχισαν να προστίθενται στην  εν λόγω προνομιούχο οικογένεια, όπως από φορολογικά έσοδα, αποπληρωμές δανείων, εκμετάλλευση ορυκτού πλούτου  κ.α.

 

Τώρα μια νέα τάξη κοινωνική γεννιέται, η οποία  εξελίσσεται σε πρωταγωνιστή της οικονομικής ζωής.

 

Βρισκόμαστε στον 15-16ο αιώνα. Το παγκόσμιο εμπόριο, τα διηπειρωτικά ταξίδια και οι εξ αυτών νέες εμπορικές συναλλαγές αγορών, παίρνουν τη θέση τους  σ’ αυτό.  Αλλά και η παραγωγή χειροποίητων προϊόντων, τα νέα κοιτάσματα αργύρου στην Κεντρική Ευρώπη, αυξάνουν το κεφάλαιο των ιδιωτικών εταιρειών, το οποίο   φτάνει στο απόγειο του με το εμπόριο χρυσού και αργύρου της Αμερικής.  Το νέο καπιταλιστικό πρότυπο “της αγοράς και ζήτησης”,  που καθορίζεται από τη συστηματοποίηση της παραγωγής και την ασυγκράτητη επιθυμία του όποιου και με κάθε μέσο  κέρδους, θέτει εκ ποδών, εκείνο το παλιό μότο του μεσαιωνικού “έντίμου κέρδους”, του  αναλόγου της φυσικής αξίας του προϊόντος.

 

Ιδρύονται “Εταιρείες” καπιταλιστικές, όπου το εταιρικό κεφάλαιο αποδεσμεύεται από το ιδιοκτησιακό και το οικονομικό προφίλ της εταιρείας, από την προσωπική οικονομική επιφάνεια των ιδιοκτητών της επιχείρησης. Οι επιχειρήσεις τώρα γίνονται  απρόσωπες και αυτόνομες, οργανώνονται και υποστηρίζονται από εξελιγμένες λογιστικές υπηρεσίες, ούτως  ώστε να λειτουργούν σωστά και το χρήμα να διακινείται και  να ρέει επικερδώς, με ασφάλεια και υπευθυνότητα.

 

Προς τούτο κάνει μαζί την εμφάνισή του, το τραπεζικό σύστημα.

 

Ο τραπεζίτης διαβλέπει και προβλέπει, ότι η αξία των νομισμάτων είναι ασταθής, αλλά και ανασφαλής λόγω μεγάλου μεταλλικού βάρους, που δυσχεραίνει την μεταφορά και την κυκλοφορία, γι’ αυτό   ρίχνει “το σύστημα της πίστωσης” και τον θεσμό του χρηματιστηρίου.

 

Το απρόσκοπτο εμπόριο βρίσκει τη λύση του στα “γραμμάτια”,  ήτοι έγγραφα που συνομολογούν   το  μέγεθος του χρέους και της οφειλής, μα και την υποχρέωση εξόφλησης του δανείου εντός προσυμφωνημένης τακτής ημερομηνίας με προσυμφωνηθέντα τόκο.  Για την εξασφάλιση και εγγύηση της λειτουργίας του  συστήματος, αναζητείται και επιτυγχάνεται  η κρατική εγγύηση.  Τα απολυταρχικά μοναρχικά καθεστώτα, σπεύδουν και παρέχουν με το αζημίωτο την προστασία τους, δίδοντας  την κρατική πίστωση.

 

Αυτή η καπιταλιστική ευφορία, δεν άγγιξε την μεγάλη πλειονότητα του πληθυσμού. Το 1525 οι Γερμανοί αγρότες, μπροστά στην εξαθλίωσή τους με αρχηγό τον Τόμας Μούνζερ ξεσηκώνονται. Το κράτος καλά κρατεί και με βίαιη ενέργεια καταστέλλει την  διαμαρτυρία.

 

H αστική κοινωνία της εποχής, προοδευτικά διαμορφώνεται με την διακριτή πλέον εμφάνιση των τάξεων: εργατών, γαιοκτημόνων, καπιταλιστών.

 

Αυτός  ο “εμπορευματικός καπιταλισμός”  που αναφέρθηκε, ήταν το  μεταβατικό στάδιο, το οποίο αργότερα ανέδειξε τον “βιομηχανικό” και κατέληξε τελικά στην συνύπαρξη του με τον “κρατικό”  καπιταλισμό.   Ο τελευταίος  χαρακτηρίζεται από την  διεύρυνση της σφαίρας του δημοσίου, όσον αφορά το μέρος της έκτασης, λειτουργίας  και εκδήλωσης του παντοειδούς αυταρχισμού του.

 

Αντιμέτωπο στην εφαρμογή των καπιταλιστικών κανόνων ζωής, υψώθηκε το δημοκρατικό ιδεώδες με τις αρχές του σοσιαλισμού: «Ο σεβασμός στο συμφέρον των πολλών».

 

Δεν θα επεκταθώ εδώ στην ιδεολογία και  στους αγώνες του σοσιαλισμού, ή στα  αιρετικά του αποπαίδια και επεκτάσεις, όπως στον ουτοπικό, επιστημονικό ριζοσπαστικό κλπ., αλλά ούτε στις αρχικές ακραίες απαξιωτικές θέσεις σχολιασμού από τον Ιωνα Δραγούμη, στο έργο του “Οσοι Ζωντανοί”.

 

Βέβαιο όμως είναι, ότι ο σοσιαλισμός τελικά παρεξέκλινε, ― ίσως  και να ταυτίστηκε εξελικτικά ή κατ΄ουσίαν,  αποδιώχνοντας το κοινωνικό του προσωπείο ―,  σε μιμητή και οπαδό  όλων  των μακιαβελικών κακών του καπιταλισμού. Μιμήθηκε και ασπάστηκε το διπλό πρόσωπο του ηγεμόνα που θεωρεί τον λαό «αμαθή ανόητο και άξιο μόνο για εξαπάτηση». (βλέπε και σύγκρινε  τις πρόσφατες δηλώσεις του  Γάλλου σοσιαλιστή Στρος Καν)*

 

 

 

Λέγει λοιπόν ο Μακιαβέλι (1469-1527), ο γνωστός από τη θέση  ότι “ο σκοπός αγιάζει τα μέσα”,

 

«‘Οποιος κρατεί τα ηνία μιας κυβέρνησης, όχι μόνο δεν μπορεί, αλλά και δεν πρέπει να εγγυάται τίποτα. Δεν πρέπει να τηρεί τις υποσχέσεις του – ιδιαίτερα – όταν αυτές καταλήγουν να βλάπτουν αυτόν τον ίδιο προσωπικά».

 

Παρακάτω: ότι «χρειάζεται κανείς  να ξέρει  και να συγκαλύπτει, αλλά  και να είναι ικανός στην προσποίηση και υποκρισία. Οι άνθρωποι είναι απλοϊκοί και υποτάσσονται στις τρέχουσες ανάγκες σε τέτοιο βαθμό, ώστε εκείνος που εξαπατά  τεχνηέντως, πάντα βρίσκει ανθρώπους, οι οποίοι  αφήνονται να εξαπατηθούν».

 

Το ερώτημα που προκύπτει είναι ότι, αν και κατά πόσον πρέπει και δικαιούσαι στο λαό, εσύ ο εκλεγμένος να λέγεις ψέματα. «Ναι» απαντά  ο Γερμανός ανθρωπιστής Σεμπάστιαν Φρανκ, στο βιβλίο του “Παράδοξα”: «Ο κοσμος θέλει να εξαπατηθεί» ( mundus vult decipi ). «Όλοι  όμως έχομε το δικαίωμα της ειλικρινούς πληροφόρησης», δηλώνει ο πολύς, αλλά και μαρτυρικός  αγωνιστής των δημοκρατικών ιδεωδών του, Γάλλος  μαρκήσιος ντε Κοντορσέ..   Όμως υπεύθυνος αποδέκτης της κακής πίστης και της πονηριάς, είναι ο ίδιος ο λαός, συμπληρώνει ο φιλόσοφος Σεζάρ Σεσνό ντι Μαρσέ  (Chesnau du Marsais) στο βιβλίο του De Prejuges (Περί Προλήψεων) όπου και γράφει: … «Ο λαός έχει το δικαίωμα να απαιτεί από τον ηγεμόνα, την πλήρη αλήθεια σε θέματα δημόσιου συμφέροντος».

 

Εδώ μπαίνουν οι ευθύνες, οι δικές μας σαν “Ελληνες”. Δεν μάθαμε ποτέ να απαιτούμε την αλήθεια. Μας αρέσει να μας χαϊδεύουν τα αυτιά· λάθος όμως.   Γιατί μόνο με την  κατάθεση και γνώση της αλήθειας, θα μπορέσομε ενωμένοι να αγωνισθούμε για  το αύριο  αυτού του τόπου των Θερμοπυλών,  του τόπου που η καλή ή η κακή  μοίρα του Δία, μας έταξε να υπηρετούμε. Σταματώ στο «ενωμένοι» και προσθέτω το «ίσοις όροις» να αγωνιστούμε.

 

γιάννης κορναράκης του μάνθου

 

 

 

 

 

* Ντομινίκ  Στρος  Καν: Γαλλοεβραίος πολιτικός. Πρώην μαχητικός κομουνιστής. Εξελίχτηκε σε ένθερμο στελεχωμένο σοσιαλιστή,  Έγινε στη συνέχεια στέλεχος του Δ.Ν.Τ. όπου και φιλοδοξεί να γίνει πρόεδρος. Σαν τεχνοκράτης και ονομαστός σκληρός διαπραγματευτής,  εδώ στην Αθήνα χαϊδεύοντας  την πλάτη,  μας αποκάλυψε το πραγματικό σοσιαλιστικό του πρόσωπο.

 

 

 

―――――――――

 

Βοηθήματα

 

1) Νικολό Μακιαβέλι ‘’Ο Ηγεμών.

 

2) Τζόνάθαν. Σουίφτ “Η τέχνη της Πολιτικής  Ψευδολογίας”, Εκδ. Εφημ. “Ημερησία”.

 

3) Νικολά ντε Κοντορσέ “Είναι χρήσιμο να εξαπατά κανείς το λαό”;, Εκδ. Εφημ, “Ημερησία”

 

4) Παγκόσμια Ιστορία “Οι απαρχές της Σύγχρονης Εποχής”, Εκδ. Εφημ. “Έθνος”

 

5) Γ. Ρούση “το Κράτος”, από τον Μακιαβέλι στον Βέμπερ. Εκδ. Γκοβόστη.

 

6) Al. de Toqueville.  “Το Παλαιό Καθεστώς και η Επανάσταση”, Εκδ. Πόλις

 

7) Π. Δούκα. “Οικονομικές Θεωρίες, Αρχές Διοίκησης κα Αρχαία Ελληνική Σκέψη”, Εκδ. Λιβάνη

 

 

Προτεινόμενο Video

Διαφήμιση

Επισκέπτες σε σύνδεση

Αυτήν τη στιγμή επισκέπτονται τον ιστότοπό μας 492 guests και κανένα μέλος