Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΙΩΝΙΑΣ ΣΤΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ

Κατά μήκος των παραλίων της Ιωνίας συντελείται στα μέσα του 7ου αιώνα π.Χ. η πρώτη κάθαρση της Μυθολογίας (= Προϊστορίας) από την ελληνική επιστήμη· η μυθική οντολογία των Ελλήνων ελευθερώνεται ευθαρσώς από τα δεσμά της παραδοξολογίας από την ελληνική φιλοσοφία.

Το λίκνο της ελληνικής φιλοσοφίας είναι η ΙΩΝΙΑ.

Ο ιστορικός χώρος της αρχαίας Ιωνίας εκτεινόταν από τον Έρμο ποταμό στα βόρεια μέχρι την αρχή της χερσονήσου της Αλικαρνασσού στα νότια. Δυτικά κατέληγε στην μεγάλη χερσόνησο της Ερυθραίας, ενώ ανατολικά σε οροσειρές που χώριζαν την Ιωνία από την Λυδία και την Καρία. Στην Ιωνία συμπεριλαμβάνονταν και τα νησιά του Αιγαίου Χίος και Σάμος που είχαν αποικιστεί από Ίωνες. Βορειότερη αρχαία πόλη της Ιωνίας ήταν η Φώκαια που βρισκόταν ανάμεσα σε Αιολικές πόλεις και νοτιότερη η Μίλητος και το ιωνικό μαντείο των Διδύμων.

Από την απέναντι πλευρά του Αιγαίου, όπου ακούστηκαν για πρώτη φορά τα τραγούδια/άσματα του Ομήρου πρόβαλε στο φως κι η Ελληνική Φιλοσοφία! ΙΩΝΙΚΟΣ ΝΟΥΣ δημιούργησε και τα δύο. Δεν χωρεί αμφιβολία, όσο και αν απέχουν χρονικά, όσο μακρινός και αν είναι ο δρόμος από τους ομηρικούς ήρωες στους ΙΩΝΕΣ στοχαστές και ερευνητές! ο Όμηρος κι η Φιλοσοφία αποτελούν τους πόλους που γύρω τους στρέφεται ο κόσμος της ελληνικής διανοητικής ζωής. Ήδη η γλώσσα του Ομήρου προδίνει την νοησιαρχική υφή του ελληνικού νου. Γιατί ακόμη και σ’ αυτόν τον κόσμο της πολεμικής παλληκαριάς, που χαρά του έχει τη δράση, ο νους είναι κανονιστής/ρυθμιστής/διανεμητής και όχι η βούληση. Για τη βούληση η ομηρική γλώσσα δεν έχει καν ειδική λέξη π.χ. «ἀλλ᾽αἰεί τε Διός κρείσσων νόος ἠέ περ ἀνδρῶν» (Ιλιάς Π, 688), (= η θέληση του Δία όμως είναι πάντα ανώτερη από αυτή των ανθρώπων).

«δάμνα μιν Ζηνός τε νόος καί Τρῶες ἀγαυοί βάλλοντες» (Ιλιάς Π, 103), (= τον Αίαντα τον δάμαζε και η θέληση/απόφαση του Δία και οι ένδοξοι Τρώες χτυπώντας τον).

Εκείνο που εμείς το λέμε “Φρόνημα” οι ομηρικοί ποιητές το έχουν για Γνώση: ο βασιλιάς «αἴσιμα εἰδώς» (= γνωρίζει τα δίκαια), η γυναίκα «κεδνά ἰδυῖαν» (= γνωρίζει τα σεμνά), ο Κύκλωπας «ἀθεμίστια ιἤδη» (= γνωρίζει τα άδικα), ο πνιγμένος από μίσος Αχιλλέας «λέων δ᾽ὥς ἄγρια οἶδεν» (= γνωρίζει τα άγρια σαν λιοντάρι).

Όσο κι αν τη λέξη “Σοφίη” τη συναντάμε στον Όμηρο μια μονάχα φορά και σημαίνει την πρακτική ικανότητα/ επιτηδειότητα του ναυπηγού «ὅς ρά τε πάσης εὖ εἰδῇ σοφίης ὑποθημοσύνῃσιν Ἀθήνης» (Ιλιάς, Ο, 412), (= που ξέρει κάθε λογής τέχνη/ επιδεξιότητα με τη φώτιση της Αθηνάς), ωστόσο ο Οδυσσέας, που με την ακάματη εξυπνάδα του ξέρει παντού να τα βγάζει πέρα προβάλλει ως πρότυπο του Έλληνα “σοφού”.

Οι Προσω-κρατικοί επιχείρησαν να απαντήσουν στα δύο βασικά ερωτήματα που τους απασχολούσαν έντονα. Αυτό της αρχής του κόσμου και εκείνο της δομής ή της μορφής του. Γι’ αυτούς ακριβώς τους λόγους θεωρούνται οι θεμελιωτές του φιλοσοφικού στοχασμού και οι ιδρυτές της επιστήμης.

Είναι οι πρώτοι φιλόσοφοι που ασχολήθηκαν με τη ΦΥΣΗ (= ΥΛΗ) αλλά και με το φύεσθαι (= ζωή).

Πέρασαν από την κοσμογονία του Ομήρου και του Ησιόδου στην κοσμοθεωρία, ήτοι την εξέταση / θεώρηση του κόσμου.

Ο Στοχασμός των Προσω-κρατικών είναι:

1. ΑΠΙΣΤΟΣ σαν την Θάλασσα - ΘΑΛΗΣ

2. ΑΠΕΙΡΟΣ σαν το Άπειρον - ΑΝΑΞΙΜΑΝΔΡΟΣ

3. ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ σαν τους Ανέμους - ΑΝΑΞΙΜΕΝΗΣ

4. ΑΚΑΤΑΜΑΧΗΤΟΣ σαν τον Κεραυνό - ΕΜΠΕΔΟΚΛΗΣ

5. ΑΚΑΤΑΛΥΤΟΣ σαν το πυρ - ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ

6. ΑΔΑΜΑΣΤΟΣ σαν τον Νου - ΑΝΑΞΑΓΟΡΑΣ

7. ΑΠΙΑΣΤΟΣ σαν το Κενόν - ΛΕΥΚΙΠΠΟΣ

Προσφιλείς Συνοδοιπόροι, Συνταξιδευτές, Συν-έμποροι (εν - πορεία όντες)

Επιδιώκοντας να ανανεώσουμε τη μορφή της στήλης στην οποία αρθρογραφούμε και για λόγους διαδραστικότητας, αμεσότητας και συμμετοχικότητας σκεφτήκαμε να καταθέτουμε στο τέλος μερικά ερωτήματα, εξασφαλίζοντάς σας έτσι ένα βήμα διαλόγου και συζήτησης αναζητώντας νέους στηλίτες (= στυλοβάτες), που θα μας στηλώσουν (ενισχύσουν/υποστηρίξουν) και γιατί όχι θα μας στηλιτεύσουν (επικρίνουν, σχολιάσουν αρνητικά για να μας διορθώσουν, να μας κάνουν βελτίους (καλύτερους).