• πολιτισμός

Διαχείριση Πολιτιστικής Κληρονομίας από αν-εκ-παίδευτους πολίτες και νέους

 

Η τρέχουσα επικαιρότητα με αναγκάζει σήμερα να αναφερθώ σε ένα θέμα που πάντα, τέτοιες μέρες (Μάιο - Ιούνιο) βιώνει η ελληνική κοινωνία, εννοώ τις πανελλαδικές εξετάσεις.

Αφορμή έλαβα από το θέμα που διαγωνίστηκαν οι 105.000 υποψήφιοι στη Νεοελληνική γλώσσα (=έκθεση) την πρώτη ημέρα των εξετάσεων που, όπως συνηθίζεται, εξετάζεται πρώτο από τα 6 ή 7 πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα.

To κείμενο αναφερόταν στα μνημεία και αφορούσε στην πολιτιστική κληρονομιά και στη σχέση των νέων κυρίως με τους αρχαίους χώρους θέασης και ακρόασης. Και τους ζητούσε σε μια ομιλία που θα εκφωνούσαν σε ημερίδα του Δήμου τους να εκθέσουν τις απόψεις τους για την προστασία και αξιοποίηση της πολιτιστικής μας κληρονομίας (500-600 λέξεις).

Σημειωτέον ότι τη Δευτέρα 18-5-2015 όπου τέθηκε το παραπάνω θέμα εορταζόταν η Παγκόσμια Ημέρα Μνημείων.

Το θέμα περιλαμβάνεται στην εξεταστέα ύλη στην ενότητα «οι ελληνικοί τόποι και τα μνημεία τους».

Αυτό που με προβλημάτισε ιδιαίτερα ήταν οι διθυραμβικές δηλώσεις αρμοδίων και μη πώς το θέμα ήταν εύκολο, βατό, απλό, αναμενόμενο, διαχειρίσιμο. «Λόγω της ευκολίας του θεματος και της εξοικείωσης των μαθητών μ’ αυτό θα έχουμε υψηλές βαθμολογίες και άνοδο των βάσεων».

Εδώ θα μου επιτρέψετε να διατυπώσω τις αντιρρήσεις μου.

Οι μόνες παραστάσεις που εκλαμβάνουν οι νέοι σήμερα, χωρίς να αποκλείονται οι εξαιρέσεις, και χωρίς να είναι υπεύθυνοι αυτοί βέβαια, είναι από τους σύγχρονους χώρους θέασης και ακρόασης (κλαμπάκια, μπαράκια, νυχτερινά κέντρα διασκέδασης, διαδίκτυο, ΜΜΕ μέσα Κοινωνικής δικτύωσης...

Η βιωματική σχέση των νέων με τα μνημεία και το παρελθόν τους είναι ελαχίστη. Κι αυτό διαπιστώνεται από: τη μικρή επισκεψιμότητα των μουσείων, από τις προτιμήσεις των μαθητών στους προορισμούς των ολιγοήμερων και πολυήμερων εκδρομών τους, από τους εκπαιδευτικούς περιπάτους, από τα πολιτιστικά - ερευνητικά προγράμματα (projects), από τα αναλυτικά προγράμματα και από τα “διεθνοποιημένα” σχολικά βιβλία.

Ο ελληνικός λαός με τη βαθιόχρονη ιστορία του είναι ο μοναδικός που δεν έχει κάνει αποδοχή της πολιτιστικής του κληρονομιάς, που του κληροδότησαν οι πρόγονοί του. Αντίθετα δεν τη διεκδικεί και συνεχώς την αμφισβητεί ως δική του, την αποποιείται και αρνείται επιμόνως να την αποδεχθεί, να την κάνει κτήμα του. Αφήνει άλλους να τη διεκδικήσουν γι’ αυτόν.

Ελπίζω και εύχομαι να διαψευστούν, όταν έρθουν οι βαθμολογίες στα σχολεία (στο τέλος Ιουνίου), οι δυσοίωνες αλλά ρεαλιστικές, προσγειωμένες εκτιμήσεις μου, οι οποίες δυστυχώς κυριαρχούν τα τελευταία 40 χρόνια με τις μεσαίες και χαμηλές βαθμολογίες.

Οι πρόωροι πανηγυρισμοί θα εξαργυρωθούν με όψιμες πένθιμες ακολουθίες και τότε θα αποδειχθεί ότι πραγματικά είμαστε για τα πανηγύρια, μια χώρα που στερείται παντελούς σοβαρότητος και ορθολογισμού.

Εδώ ταιριάζει η Πλουτάρχεια ρήση (Βρούτος) «ὀψόμεθα εἰς Φιλίππους» ή τo κοντός ψαλμός αλληλούϊα.

Δυστυχώς, για τους αμετανόητους, αδιόρθωτους η επανάληψη δεν αποτελεί μητέρα της μάθησης αλλά μητριά.

Είναι καιρό να αντιληφθείτε επιτέλους ποιοι βάζουν το κάρο μπροστά από τα βόδια (τέτοια βόδια που ‘ναι (αλήθεια, τι φταίνε τα καημένα τα καματερά!!! που τους προλαμβάνουν οι εξελίξεις/τα γεγονότα, αντί να προπορεύονται της εποχής τους, είναι ουραγοί αντί για πρωταγωνιστές.

Αλλοι καματεύουν (= καταπονούνται) άλλοι καμαρώνουν (= καυχώνται) και άλλοι καμακώνουν (= φλερτάρουν, ερωτοτοπούν).

Στην εποχή μας άλλοι είναι Κάλχες* και άλλοι είναι Κάλφες**.

Οι λέξεις Ξενάγηση και Περιήγηση είναι άγνωστες στο λεξιλόγιο των Ελλήνων μαθητών, ενώ αντίθετα οι λέξεις πλοήγηση, σερφάρισμα στον κυβερνοχώρο τους είναι πολύ γνωστές και οικείες!

Ξένος + άγω = ο οδηγών ξένους στα αξιοθέατα ενός τόπου επιδεκνύοντάς τους και σχολιάζοντάς τους.

ξένος =

1) από το έξω ιέναι

2) από το εκτός ενότητος είναι

3) από το ξέω, ο εξεσμένος και ο αποκεχωρισμένος, έξω είναι της πατρίδος.

Εμείς οι Ελληνες φαίνεται ότι καταντήσαμε ξένοι στη χώρα μας!

Για να εκ-θέσεις τις θέσεις σου (απόψεις, ιδέες, γνώμες) πρέπει πρώτα να πάρεις ή να έχεις θέση στο προς εξέταση θέμα ήτοι πρέπει να έχεις γνώση του θέματος για να εκφέρεις γνώμη επ’ αυτού.

Μια από τις υποθήκες (= τα 147 δελφικά παραγγέλματα) στο Μουσείο των Δελφών αναγεγραμμένη στο ναό του Απόλλωνα ήταν: “παιδείας αντέχου” (= να στηρίζεσαι στη μόρφωση και όχι στην παρα-μόρφωση!

Ο Χίλων ο Λακεδαιμόνιος, ένας από τους 7 σοφούς διακήρυττε: “Πρόνοια περί τοῦ μέλλοντος, λογισμῶ καταληπτή (=αντιληπτή με τη λογική) ἀνδρός ἐστιν ἀρετή». Και ένας άλλος σοφός, ο Πιττακός ο Μυτιληναίος δίδασκε! «Συνετῶν ἀνδρῶν, πρίν γενέσθαι τά δυσχερῆ, προνοήσαι ὅπως μή γένηται ανδρείων δέ, γεγόμενα εὖ θέσθαι».

(=χαρακτηριστικό των λογικών ανθρώπων, πριν εκδηλωθούν τα δύσκολα/δυσάρεστα, να προλάβουν και να προνοήσουν για να μη γίνουν, ενώ των γενναίων/θαρραλέων να αποκαταστήσουν/διορθώσουν αυτά που έγιναν).

Ο μόνος τρόπος λοιπόν να βγούμε από τα σκοτάδια της άγνοιάς μας είναι να ακολουθήσουμε τα προσεκτικά βήματα των σοφών προγόνων μας. Καλό βηματισμό.

---

* Καλχας από το ρήμα καλχαίνω = μεριμνώ. Κατά βάθος, ο τα βάθη των μαντειών/χρησμών ερευνών, ο μόνος που γνώριζε τα προ εόντα, τα εόντα και τα εσόμενα.
** Κάλφες = ο μαθητευόμενοι μάγοι, παραγιοί, τσιράκια, “δουλικά”.