Διεθνή

Η ώρα της Αφρικής έφτασε

και η Αφρική είναι το αύριο.

Η Ελλάδα μπορεί να είναι σύνδεσμος

και καταλύτης σήμερα.

Αξιοσημείωτη επιτυχία – τουλάχιστον για την αρχή της προσπάθειας – σημείωσε το συμπόσιο για την οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη Ελλάδας και Αφρικανικών χωρών, το διήμερο 12 και 13 Μαΐου, στο Ζάππειο Μέγαρο.

Το συμπόσιο με την ονομασία «Ημέρα της Αφρικής – Africa Day», όπως είχαμε προαναγγείλει άρχισε επίσημα τις εργασίες του την περασμένη Δευτέρα 12 τρέχοντος, με συμμετοχή από αρκετές αφρικανικές χώρες.

Την έναρξη των εργασιών κήρυξε η Υπουργός Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη, ενώ την κύρια ομιλία έκανε ο υφυπουργός Πέτρος Δούκας.

Μετά και την ομιλία του Υφυπ. Εξ. Πέτρου Δούκα, το συμπόσιο χαιρέτησαν ο Υπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ της Αγκόλα, ο υπουργός Βιομηχανίας της Λ.Δ. του Κονγκό, ο Υπουργός Εμπορίου και Βιομηχανίας της Νιγηρίας (ο οποίος επισκέφθηκε την Ελλάδα, για την υπογραφή διμερούς Συμφωνίας για Οικονομική, Επιστημονική και Τεχνολογική Συνεργασία με τη χώρα του) και άλλες κυβερνητικές προσωπικότητες Αφρικανικών χωρών – Λιβερίας, Κένυας, Ναμίμπια, Μποτσουάνα, - και ο Γεν. Γραμματέας του ΣΕΒ Αθ. Λαβίδας.

Την επιθυμία και την πρόθεση της Ελλάδας να είναι στην πρωτοπορία των σχέσεων Ευρωπαϊκής Ένωσης και Αφρικής τόνισε ο Υφυπουργός Εξωτερικών Πέτρος Δούκας, στην ομιλία του, ως αρμόδιος επί των οικονομικών κυρίως θεμάτων της εξωτερικής μας πολιτικής.

Στην ομιλία του, μεταξύ άλλων είπε:

«Βρισκόμαστε εδώ σήμερα όχι απλά για να συζητήσουμε μπίζνες. Είμαστε εδώ για να ξεκινήσουμε ένα μεγάλο ταξίδι,  Για να δημιουργήσουμε μαζί, Αλλά και για να ανοίξουμε καινούργιους δρόμους φιλίας και συνεργασίας.

Αυτό είναι το πρώτο Συνέδριο για την Αφρική. Είναι η πρώτη προσπάθεια που γίνεται στη χώρα μας για να συσφίξουμε τις σχέσεις μας. Και εντάσσεται στο πλαίσιο της «Κοινής Στρατηγικής Ευρωπαϊκής Ένωσης – Αφρικής (Joint EU-Africa Strategy)».

Η επόμενη συνάντησή μας, τον Μάιο του 2009, πάλι στην Αθήνα, θα είναι πολύ μεγαλύτερη.

Οι ευκαιρίες στην Αφρική είναι μεγάλες

Μεγάλα και τα προβλήματα

Άλλά κάθε πρόβλημα είναι και μία πρόκληση για την επίλυσή του. Υπάρχουν πολλές ανηφόρες:

- Ο Δρόμος για τη Δημοκρατία και την Πολιτική σταθερότητα, για το λεγόμενο κράτος δικαίου και το RULE OF LAW, για την οικονομική ανάπτυξη

- Η ανάγκη για υποδομές

• Λιγότερη γραφειοκρατία

• Λιγότερα εμπόδια στους επιχειρηματίες

• Καταπολέμηση της μάστιγας του AIDS

• Η Πρόσβαση εκπαίδευσης σε όλα τα Αφρικανόπουλα είναι επιτακτική.

Όλα απαιτούν τεράστιες επενδύσεις εκσυγχρονισμού. Οι ευκαιρίες είναι μεγάλες, αλλά σε ένα δύσκολο διεθνές περιβάλλον:

1)  Διεθνής οικονομική κρίση.

2)  Φαινόμενο θερμοκηπίου

3)  Κόστος τροφίμων και ο ρόλος που παίζουν τα βιοκαύσιμα

4)  Λειψυδρία και η ανάγκη για καλύτερη διαχείριση υδάτινων πόρων

Η Ελλάδα μπορεί και θέλει να συμβάλλει στην ανάπτυξη της Αφρικής. Ήδη προχωρήσαμε σε ένα πολύ φιλόδοξο πρόγραμμα ανάπτυξης της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων με πολύ σημαντικές και πετυχημένες αποστολές (Ινδία, Ουγγαρία, Τουρκία, Συρία, Λιβύη, Αίγυπτος κλπ.), όπου κλείσαμε πολύ σημαντικές δουλειές.

Αναπτυξιακή Βοήθεια

Η Ελλάς έχει τη θέληση να συμβάλλει στη βελτίωση των προοπτικών της Αφρικής, μέσω της παροχής ανθρωπιστικής και αναπτυξιακής βοήθειας για την επίτευξη των αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας μέχρι το έτος 2015.

Ανθρώπινο Δίκτυο Ασφάλειας (Human Security Network)

18 Μαΐου 2007: Η Ελλάδα ανέλαβε την Προεδρία του Δικτύου Ανθρώπινης Ασφάλειας.

Ο στόχος της Ελληνικής Προεδρίας είναι να επισημάνει τις σχέσεις μεταξύ της ανθρώπινης ασφάλειας και της κλιματικής αλλαγής, με έμφαση στην ανάγκη προσαρμογής της αναπτυξιακής πολιτικής στην κλιματική αλλαγή και στην ανάγκη υιοθέτησης ευρωπαϊκού μηχανισμού αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών.

Η ετήσια Υπουργική Συνάντηση και Διεθνής Διάσκεψη που θα λάβει χώρα στην Αθήνα, 29-30 Μαΐου 2008,  επιδιώκει να φέρει κοντά κυβερνητικούς και μη κυβερνητικούς παράγοντες για τον καθορισμό ενδεχόμενων τομέων δράσης και προόδου. Κοινός μας στόχος είναι η καλύτερη προετοιμασία της διεθνούς κοινότητας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της ανθρώπινης ασφάλειας και της κλιματικής αλλαγής στον 21ο αιώνα.

Διάφορα οικονομικά

Η ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας εκτιμάται ότι θα μειωθεί σε 4,1% το 2008 (από 4,9% το 2007)

Η ανάπτυξη του ΑΕΠ στην υποσαχάρεια Αφρική εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 6,5%, με την αύξηση σε χώρες εξαγωγής πετρελαίου σε 10% και σε χώρες εισαγωγής πετρελαίου σε 5%. Ο πληθωρισμός αναμένεται να παραμείνει κάτω από 8%.

Χρέος

Το εξωτερικό χρέος των χαμηλού εισοδήματος χωρών της Αφρικής έχει μειωθεί σημαντικά, ως αποτέλεσμα της ελάφρυνσης του χρέους.

Η ελάφρυνση του χρέους μέσω των τριών Πρωτοβουλιών εκτιμάται ότι θα μειώσει το απόθεμα χρέους 26 αφρικανικών χωρών έως και 90%.

33 αφρικανικές χώρες είναι επιλέξιμες για ελάφρυνση του χρέους κατά $ 80 δις στο πλαίσιο των δύο Πρωτοβουλιών. Μέχρι στιγμής, $ 42 δις έχουν ήδη διοχετευτεί σε 19 χώρες, που βρίσκονται στα τελευταία στάδια της διαδικασίας ελάφρυνσης του χρέους.

Είναι πολύ θετικό πως τα Αφρικανικά κράτη εντάσσονται με καλούς ρυθμούς στην παγκόσμια οικονομία».

Αναφέρθηκε ακόμη στην Κοινή Νομισματική Ένωση της Νότιας Αφρικής, στην διαχείριση υδάτινων πόρων της Αφρικής και κατέληξε:: «Σύμφωνα με στοιχεία των Ηνωμένων Εθνών, το 2004, 63% του πληθυσμού της περιοχής δεν είχε πρόσβαση σε βασικές εγκαταστάσεις υγιεινής, ελάχιστα χαμηλότερα από το 68% του έτους 1990 (έτους βάσης για τους Στόχους Χιλιετίας) και ως εκ τούτου ο τιθέμενος Στόχος της Χιλιετίας στον τομέα αυτό μάλλον δεν θα υλοποιηθεί».

Δυο λόγια της σύνταξης

Ήταν καιρός. Έχουμε καθυστερήσει. Η Ελλάδα έχει υγιές και στέρεο υπόβαθρο στη Αφρική. Έχει ιστορία, προϊστορία και προϋποθέσεις για ανάπτυξη πολύ ισχυρών, εποικοδομητικών και επωφελών αμοιβαίως σχέσεων, με το σύνολο σχεδόν των Αφρικανικών χωρών*.

Μας γνωρίζουν, μας αναγνωρίζουν, μας αγαπάνε και μας χρειάζονται. Δεν πήγαμε εκεί σαν αποικιοκράτες, όπως άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Πήγαμε σαν μετανάστες.

Είμαστε και οφείλουμε να παίξουμε το ρόλο του πολύ ισχυρού κρίκου Ευρώπης-Αφρικής. Όχι για να τους εκμεταλλευτεί άλλο η Ευρώπη. Αρκετά το έπραξε μέχρι πρόσφατα και εν πολλοίς το πράττει συμπράττουσα με τον «μεγάλο αδελφό». Όχι για να εκμεταλλευτεί λοιπόν, αλλά για να συνεργαστεί και να τη βοηθήσει να ξανακερδίσει το χαμένο έδαφος, για κοινό καλό. Να πάψει η Ευρώπη – για την ακρίβεια, κάποιες χώρες και κάποια συμφέροντα – να υποθάλπει αντιθέσεις και φιλαρχίες για δικό της πρόσκαιρο όφελος, μικρής αλλά δυνατής μερίδας «συμφερόντων».

Η Αφρο/Ευρωπαϊκή διάσκεψη κορυφής στη Λισσαβόνα, (Δεκέμβρης 2007) δίνει θεσμικές βάσεις και όχι μόνο προγραμματικές προκηρύξεις για έναν συνεταιρισμό εποικοδομητικό και καρποφόρο για όλους τους εταίρους και αποφασιστικό για την διεθνή ειρήνη και ασφάλεια. Τόσο η Ευρώπη όσο και η Αφρική έχουν ανάγκη από ανάπτυξη και ασφάλεια και το ένα δίχως το άλλο δεν εδραιώνεται. Πάνε αναγκαστικά μαζί, αφότου, μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, στην Ευρώπη, και με τα κινήματα ανεξαρτησίας στην Αφρική, ενεργοποιήθηκε ο πολιτισμός ενάντια στην βαρβαρότητα με τον χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και την Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Και μια «επένδυση» για την Ελλάδα

Πριν σαράντα χρόνια, όταν άρχισε να διογκώνεται το κύμα Ελλήνων μεταναστών-σπουδαστών σε χώρες του εξωτερικού, Ιταλία, Γερμανία, Αγγλία, Ανατολική Ευρώπη, είχα υπολογίσει την απώλεια «σπουδαστικού» συναλλάγματος, διπλασιαζόμενο σχεδόν από το παράγωγο «τουριστικό» συνάλλαγμα του οικογενειακού περιβάλλοντος κι έλεγα, «γιατί δεν διοχετεύεται αυτό το κεφάλαιο στην ίδρυση «εκπαιδευτικής βιομηχανίας» ικανοποίησης αφ’ ενός των εγχώριων αναγκών και συγκράτησης του επιστημονικού μας δυναμικού και αφ’ ετέρου της προσέλκυσης αλλοδαπών φοιτητών, ιδίως των Αφρικανικών χωρών.

Το εισρέον φοιτητικό συνάλλαγμα είναι πιο σταθερό από το τουριστικό. Ας μην  είμαστε κοντόφθαλμοι. Δεν είμαστε πλέον Ψωροκώσταινα σε κανέναν τομέα. Σήμερα που η Ελλάδα βρίσκεται ισότιμα ανάμεσα στις αναπτυγμένες χώρες, μπορούμε να έχουμε ανοιχτούς ορίζοντες πάνω στην δική μας ανάπτυξη, που διευρύνεται πιο πολύ όσο πιο πολύ αναπτύσσονται και οι άλλοι. Γι’ αυτό η Ελλάδα πρέπει να φτάσει βαθμιαία μεν αλλά πλήρως να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της για επίσημη διεθνή βοήθεια ODA για την ανάπτυξη**.

Υποτροφίες για σπουδές είναι ποιοτικό κομμάτι της ελληνικής ODA και είναι επένδυση κερδοφόρα. Η παρουσία των Αφρικανών σπουδαστών μάς πλουτίζει άμεσα πολιτισμικά, βάζει την ελληνική διανόηση μπροστά σε νέες προκλήσεις και νέες λύσεις εφαρμοσμένης έρευνας και γνώσης. Επιπλέον, οι Αφρικανοί που θα σπούδαζαν στην Ελλάδα θα ήταν πρεσβευτές και φορείς όχι μόνο του πολιτισμού μας προς τις χώρες τους, αλλά και της επιχειρηματικής μας δραστηριότητας. Θα ήταν και μπορούν να γίνουν, οι πύλες ανάπτυξης της οικονομικής μας δραστηριότητας και συνεργασίας με τις χώρες της Αφρικής.

Η ώρα της Αφρικής έφτασε και η Αφρική είναι το αύριο.  Η Ελλάδα μπορεί να είναι σύνδεσμος και καταλύτης σήμερα.

––––––––––––––

* Η πρώτη χώρα που απέστειλε ανθρωπιστική, επισιτιστική βοήθεια στην κατεστραμμένη, μετά το τέλος της γερμανικής κατοχής Ελλάδα, ήταν η επίσης κατεστραμμένη, καταματωμένη και πάμπτωχη Αιθιοπία. 

** Θεσμική δέσμευση σε διεθνή πλαίσια το 0,7% στο ΓΑΠ (γενικό ακαθάριστο προϊόν) ενώ σήμερα ανέρχεται στο 0,2%.